ICP ( Internet Computer Protocol)’un en büyük yeniliklerinden bazıları şunlardır:

CANNISTER SMART CONTRACTS ( FULL-STACK DECENTRALIZATION)

~ Canister Smart Contract, Internet Computer Protocol üzerindeki computation ve verilerle ilgili konularda büyük bir yapı taşı veya önemli bir bileşendir.

Bu, akıllı sözleşmenin nasıl olacağını tanımlar veya tasarlar; akıllı sözleşmeyi küçük bir işlem veya kod parçası olmaktan çıkarıp, web ölçekli bir yazılım kapsayıcısına ( Büyük veri deposu) dönüştürerek tamamen Blockchain üzerinde çalışmasını sağlar.

Canister sadece bir kod değil, iki önemli bileşenden oluşan bir hesaplama birimidir:

İlki:

• Kod: Yani WebAssembly (Wasm), uygulama mantığını içeren bir bileşendir. Wasm, geliştiricilere Rust, Typescript gibi büyük ve popüler programlama dilleri ile kod yazma imkanı tanır, ayrıca motoko( yani ICP’nin kendi programlama dili/native language).

İkincisi ise:

• Durum (Data): Yani uygulamanın belleği ve veri depolaması. Tüm uygulama bilgileri burada bulunur ve bu bilgiler otomatik olarak ağ tarafından ( Orthogonal Persistence) denilen sistemle güvenli şekilde saklanır.

Bu, bulut bilişimdeki Web2 konteynerlerine veya bundle’lara benzer ama merkeziyetsiz bir ağda, halka açık Blockchain üzerinde çalışır.

Canister’lar, eksiksiz bir web uygulaması yığınına (frontend, backend ve veri) ev sahipliği yapma ve servis etme yeteneğine sahiptir ve bunların hepsi tamamen On-chain’dir.

Şimdi, geleneksel Blockchain Uygulaması (Web3)’nın dört önemli bileşenine ve bunların ICP Canister Uygulamasında nasıl çalıştığına bakalım.

Birincisi:

• Backend Mantığı, ki doğrudan akıllı sözleşme (EVM) üzerinde çalışır. Ama ICP Canister Uygulamasında Canister (Wasm) içinde çalışır.

Sonra:

• Veri Depolama, bu geleneksel Blockchain Uygulaması (Web3)’da çok pahalıdır ve genellikle merkezi veri tabanlarına, örneğin (AWS, Azure ve Cloudflare)’a dayanır. Ama ICP Canister Uygulamasında, Canister’ın hafızasında çalışır ve bu çok daha düşük maliyetlidir.

Ayrıca:

• Frontend/UI, çoğu zaman merkezi bulut servislerinde (ör. ( Netlify, Vercel)) veya merkeziyetsiz depolama ((IPFS/Filecoin)) üzerinde barındırılır. Fakat ICP Canister Uygulamasında, doğrudan Canister’dan (HTML, CSS ve JavaScript) ile servis edilir.

Son olarak:

• Kullanıcı Erişimi, geleneksel Blockchain Uygulamalarında Infura veya Alchemy gibi merkezi gateway/node sağlayıcılarına ihtiyaç duyar.
Ancak ICP Canister Uygulamalarında, doğrudan URL ile, herhangi bir web sitesi gibi ICP Gateway üzerinden erişim sağlanır.

Frontend’in On-chain çalıştırılmasının faydaları

Yakın zamanda Cloudflare kaynaklı yaşanan aksaklıklar nedeniyle birçok servisin durduğuna şahit olduk.

Ama Frontend On-chain servis edilseydi, yani merkezi bulut yerine:

Şunlar elde edilirdi:

• Uçtan Uca Güven: Çünkü front-end ((yani tarayıcılarımızda gördüğümüz kullanıcı arayüzü)), backend mantığını yöneten aynı merkeziyetsiz akıllı sözleşmeden doğrudan servis edilir; bu da tüm uygulamayı müdahaleye kapalı ve durdurulamaz hale getirir. Hiçbir Tek Hata Noktası (SPOF) olmaz.

• Bulut Sağlayıcılarını Ortadan Kaldırma: Geliştiricilerin AWS, Google Cloud, Cloudflare vb. gibi sağlayıcılara ya da geleneksel CDN’lere (Content Delivery Networks) bağımlılığı kalmaz; uygulamalarının hiçbir bölümünü bunlarda barındırmaya ihtiyaç duymazlar.
• Web Hızı: Canister’lar HTTP isteklerini doğrudan işler ve içerik sunar; bu nedenle okuma çağrılarında milisaniye seviyesinde gecikme ile web2 benzeri bir deneyim sağlanır.

Bugün tüm Geleneksel Blockchain Uygulamaları, her şeyi tamamen merkeziyetsiz bir şekilde çalıştırsaydı ve Web2 bulut servislerine hiç ihtiyaç duymasaydı, bu bulut platformlarının tamamı dursa bile Blockchain Uygulamaları etkilenmezdi.

Çünkü Canister Smart Contracts, Internet Computer’ı merkeziyetsiz bir defterden merkeziyetsiz bir bulut platformuna dönüştüren temel unsurlardır ve neredeyse tüm modern uygulamaları çalıştırma kapasite ve yeteneğine sahiptir.