SOL gần đây khá huyền bí: Bề ngoài nhìn vào, độ hoạt động on-chain thực sự tụt dốc sau khi cơn sốt meme hạ nhiệt, khối lượng giao dịch của người dùng đã bị Base và Arbitrum chiếm mất không ít. Nhưng bên dưới là những dòng chảy ngầm - TVL quý 3 tăng lên 26%, quy mô Stablecoin tăng gấp ba lần, Alpenglow đã giảm thời gian xác nhận xuống còn 150 mili giây (sánh ngang với Binance), TPS của Firedancer vượt qua một triệu.

Pump.fun đã chứng minh điều gì gọi là bản lĩnh thực sự: trong 12 phút đã hút 500 triệu đô la, DEX ổn định như đá tảng, ngược lại là một số API của các sàn giao dịch lớn bị kẹt. Vấn đề này cho thấy điều gì? Hạ tầng phi tập trung bắt đầu phản công CEX trong các tình huống cực đoan.

Nhưng vấn đề cũng ở chỗ: SOL hiện tại có vẻ bị cái nhãn "chuỗi cờ bạc" khóa chặt. Hyperliquid đã cướp đi sự nổi bật của giao dịch tần suất cao, Base đã ăn mất câu chuyện ứng dụng tiêu dùng, các chuỗi stablecoin mới (Tempo, Arc) cũng đang chia sẻ miếng bánh ETH và Tron. SOL có thể thoát khỏi cái dấu ấn "casino chain" hay không, quan trọng là xem có thể tiếp tục làm ra những điều mới mẻ hay không.

Nói thật, từ sức mạnh thực sự mà nói, SOL không thua kém bất kỳ L1 nào: tốc độ đủ nhanh, hệ sinh thái đủ lớn, và sự nhiệt tình của các nhà phát triển rất cao (vốn đầu tư Q3 vẫn đang chảy vào cơ sở hạ tầng HFT, thị trường dự đoán, RWA và các hướng đi mới khác). Ngay cả khi một phần giao dịch chuyển sang các chuỗi ứng dụng, vị thế của SOL như một chuỗi công khai hiệu suất cao cũng khó bị lung lay. Vấn đề không phải là liệu có thể tồn tại hay không, mà là có thể kể ra câu chuyện mới nào.