crypto định hướng kể chuyện vs crypto có tính ứng dụng

Trước đây tôi từng xem crypto như một thế giới duy nhất, nhưng gần đây quan điểm của tôi đã thay đổi hoàn toàn: tôi luôn nhìn nhận crypto dưới hai thế giới lớn, đặc biệt từ góc độ của nhà phát triển: 1) narrative crypto 2) usable crypto. Tôi sẽ giải thích cách tiếp cận từng loại và làm thế nào để xây dựng hoặc kiếm tiền từ đó.

usable crypto

Đây thường là những “doanh nghiệp tốt nhất”: - ví (@ phantom, @ MetaMask) - stablecoin (USDT, USDC) - sàn giao dịch (@ HyperliquidX, @ Raydium, @ JupiterExchange) - launchpad (@ pumpdotfun) - bot và trading terminal (@ AxiomExchange) - DeFi (@ aave, @ kamino, @ LidoFinance) v.v. Chúng hoạt động hiệu quả và tạo ra doanh thu cực lớn.

narrative crypto

Thông thường sẽ có một câu chuyện hoặc tầm nhìn đủ mạnh (quy mô $100 tỷ+), đủ sức thay đổi thế giới: - BTC (câu chuyện về đồng tiền tốt hơn hoặc vàng kỹ thuật số) - AI x Crypto (đa số hạ tầng GPU & agent frameworks) - DeSci hoặc IP (Story Protocol) - các L1/L2 mới (ví dụ: stable L1 hoặc perp L2) - Privacy (@ Zcash) - restaking và các hạ tầng ngẫu nhiên khác - x402. Dù gần như không tạo ra doanh thu, token vẫn tăng giá nhờ câu chuyện hấp dẫn, thu hút cả tổ chức lẫn nhà đầu tư cá nhân. Narrative crypto và usable crypto không loại trừ lẫn nhau (nhưng tổng thể thì bao trùm). Hãy xem xét điều này:

Có nhiều người thực sự sử dụng Zcash (5.000-10.000 giao dịch mỗi ngày), nhưng narrative về quyền riêng tư hiện tại rất mạnh nên thu hút nhiều sự chú ý hơn. Sự chú ý này hoàn toàn có thể thúc đẩy tính ứng dụng (xem đợt tăng trưởng gần đây). Tương tự, x402 từ @ CoinbaseDev gần như không có người dùng nhưng lại là chủ đề nóng gần đây và chắc chắn sẽ thúc đẩy nhận diện, sử dụng nhờ sự đầu cơ.

Số lượng giao dịch Zcash mỗi ngày (nguồn: bitinfocharts.com)

Tôi luôn xem đây là một phổ liên tục:

(Xin lỗi nếu logo của bạn bị đặt nhầm chỗ hoặc chưa có ở đây - hãy phản hồi nếu cần!)

Cả hai đều quan trọng như nhau vì chúng bổ trợ cho nhau:

narrative crypto thúc đẩy → đầu cơ, từ đó thúc đẩy → ứng dụng cho usable crypto

Với usable crypto, sản phẩm (người dùng) là trung tâm, còn với narrative crypto, cộng đồng là trung tâm.

builder dilemma

Mỗi nhà phát triển đều đối mặt với câu hỏi: nên xây dựng cho narrative hay usable crypto?

Một nguyên tắc cơ bản:

––– Nếu bạn giỏi thu hút sự chú ý và có đủ sức hấp dẫn để tạo nên phong trào (hoặc bạn đủ “scammy” – đó cũng là một kỹ năng đáng khen!) –– hãy xây dựng cho narrative crypto.

Ví dụ, nếu bạn giỏi “token game” (và các hoạt động niêm yết trên CEX/cabals) – hãy tập trung xây dựng một câu chuyện lớn, một tầm nhìn lớn.

Và tất nhiên, nếu có đủ động lực, nó cũng sẽ trở nên hữu ích – ví dụ như với các blockchain như Solana, nơi dòng vốn thu hút nhân tài và khiến mạng lưới trở nên hữu dụng.

Nếu bạn muốn tạo ra một narrative trị giá trên 1 tỷ USD, bạn phải tư duy từ các nguyên lý đầu tiên về điều gì là độc đáo có thể thực hiện nhờ crypto rails.

Tầm nhìn có đủ sức thuyết phục để hình thành thị trường 100 tỷ USD nếu thành công không? Có đủ hấp dẫn để tạo hype trong cộng đồng retail không?

(Ví dụ, Plasma từng có narrative thị trường stablecoin 1 nghìn tỷ USD tại TGE ở mức 14 tỷ USD, dù chưa có ứng dụng thực tế nào)

––– Nếu bạn xuất sắc trong xây dựng sản phẩm, hãy tập trung vào usable crypto – nơi bạn giải quyết một phân khúc ngách (ví dụ Axiom cho trader memecoin hoặc một DeFi protocol).

Usable crypto là về xây dựng những gì trader (hoặc crypto native) cần trực tiếp (terminal/sàn giao dịch) hoặc gián tiếp (stablecoin).

Sản phẩm không chỉ phục vụ đầu cơ, mà còn có thể có các trường hợp sử dụng phi đầu cơ (stablecoin cho thanh toán).

Ở đây narrative cũng quan trọng (với Polymarket là prediction markets) – vì narrative thu hút người dùng. Hãy coi narrative như một hình thức marketing.

Dĩ nhiên, bạn có thể xây dựng cho cả hai, nhưng tốt nhất nên tập trung vào một hướng khi bắt đầu và việc xác định điểm mạnh của mình không hề dễ dàng. Bạn phải tìm ra lợi thế cạnh tranh của mình.

for traders

Bạn luôn phải đặt cược vào các narrative.

Hãy đặt cược vào narrative mà bạn cho rằng sẽ dẫn đầu trong vài tuần, vài tháng hoặc vài năm tới.

Ai giao dịch token cũng đều chơi trò “arbitrage sự chú ý” – mua những gì đang được chú ý và bán những gì đã hết thời. Ví dụ: xoay vòng từ perp coin sang privacy coin, rồi sang AI coin.

Với một narrative cụ thể, bạn phải đặt cược vào đội ngũ mà bạn tin sẽ thu hút được sự chú ý và trở thành lựa chọn alpha/beta. Nếu họ làm được, khoản đầu tư của bạn sẽ tăng trưởng mạnh.

tldr

Cả usable và narrative crypto đều là những trụ cột quan trọng của thị trường crypto.

Là builder, hãy chọn một hướng để bắt đầu và trở nên thật mạnh ở narrative hoặc usability. Khi đã làm chủ một bên, bạn có thể mở rộng sang bên còn lại – đó là endgame.

Cá nhân tôi đã rút ra bài học này sau một năm làm founder full-time. Trước đây tôi thường “midcurve” mọi thứ.

Nhưng cuối cùng, đây vẫn là một cuộc chơi – một cuộc chơi mà bạn phải tuân theo luật của thị trường!

Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm:

1. Bài viết này được đăng lại từ [yashhsm]. Mọi bản quyền thuộc về tác giả gốc [yashhsm]. Nếu có thắc mắc về việc đăng lại, vui lòng liên hệ đội ngũ Gate Learn, chúng tôi sẽ xử lý kịp thời.
2. Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Quan điểm và ý kiến trong bài viết này hoàn toàn thuộc về tác giả và không cấu thành bất kỳ lời khuyên đầu tư nào.
3. Bản dịch sang các ngôn ngữ khác do đội ngũ Gate Learn thực hiện. Trừ khi được đề cập, nghiêm cấm sao chép, phân phối hoặc đạo văn các bản dịch này.