OTC là gì?

OTC là viết tắt của Over-The-Counter (giao dịch phi tập trung). Tại Hoa Kỳ, thuật ngữ này chỉ các giao dịch diễn ra ngoài các sàn giao dịch tập trung truyền thống. Khác với hình thức khớp lệnh trên sàn, giao dịch OTC diễn ra thông qua thương lượng trực tiếp giữa bên mua và bên bán về giá cả và khối lượng, với toàn bộ quá trình thanh toán được thực hiện một cách riêng tư. Những đặc điểm chính của giao dịch OTC gồm:

• Không cần sử dụng sổ lệnh công khai;
• Giá cả được thương lượng dựa trên nhu cầu thực tế của hai bên;
• Giao dịch thường có giá trị lớn và mang lại sự bảo mật cao hơn;
• Hầu hết các giao dịch đều được thực hiện thông qua môi giới OTC hoặc đơn vị trung gian.

Trên thị trường tiền mã hóa, nếu một cá nhân muốn mua hoặc bán Bitcoin với giá trị lên tới hàng chục triệu đô la Mỹ, việc đặt lệnh trực tiếp trên sàn có thể gây biến động mạnh đến giá thị trường. Vì vậy, các nhà đầu tư lớn thường chọn OTC để giảm thiểu rủi ro thanh khoản.

Cách thức hoạt động của OTC

Giao dịch OTC không chỉ đơn thuần là thương lượng giá — phần lớn các giao dịch này được hỗ trợ bởi các môi giới hoặc nền tảng chuyên nghiệp. Quy trình tiêu chuẩn diễn ra như sau:

1. Khởi tạo yêu cầu: Nhà đầu tư hoặc tổ chức thông báo cho phòng giao dịch OTC về khối lượng và loại tài sản muốn mua hoặc bán.
2. Đàm phán báo giá: Môi giới OTC cung cấp báo giá dựa trên điều kiện thị trường và trạng thái thanh khoản hiện tại.
3. Xác nhận giao dịch: Khi hai bên đồng ý về giá, việc chuyển giao hoặc thanh toán được thực hiện.
4. Hoàn tất giao dịch: Các bên trao đổi tài sản và tiền, thường hoàn tất trong thời gian rất ngắn.

So với giao dịch trên sàn, OTC có tốc độ nhanh hơn, đảm bảo tính riêng tư và không làm ảnh hưởng đến mức giá công khai của thị trường.

Ưu điểm của OTC

Tại sao các nhà đầu tư lớn, tổ chức tài chính và thậm chí cả nhà đầu tư cá nhân lại ưu tiên sử dụng OTC?

1. Giảm thiểu tác động thị trường
   Giao dịch quy mô lớn trên sàn có thể dẫn đến trượt giá lớn. OTC giúp các giao dịch này diễn ra mà không ảnh hưởng tới thị trường chung.
2. Linh hoạt về giá
   Giá OTC được xác lập thông qua thương lượng, không bị ràng buộc bởi sổ lệnh, mang lại sự linh hoạt cao.
3. Bảo mật và kín đáo
   Giao dịch OTC không công khai, rất phù hợp với những ai mong muốn giữ kín hoạt động đầu tư.
4. Tối ưu cho giao dịch lớn
   Đối với các nhà đầu tư muốn sở hữu Bitcoin trị giá hàng triệu đô la Mỹ, OTC thường là giải pháp khả thi duy nhất.
5. Thanh khoản vượt trội
   Một số nền tảng OTC có thể tổng hợp nguồn lực từ nhiều đối tác, đảm bảo thực thi ổn định ngay cả trong điều kiện thanh khoản thị trường thấp.

Các trường hợp sử dụng OTC

Giao dịch OTC đã xuất hiện từ lâu trong thị trường tài chính truyền thống và không chỉ gắn với mảng tiền mã hóa.

1. Thị trường tài chính truyền thống

• Thị trường cổ phiếu OTC: Một số cổ phiếu của doanh nghiệp chưa niêm yết hoặc vốn hóa nhỏ được giao dịch qua thị trường OTC.
• Trái phiếu và phái sinh: Nhiều sản phẩm thu nhập cố định và hợp đồng phái sinh phức tạp chủ yếu được tiến hành qua các thỏa thuận OTC.

2. Thị trường tiền mã hóa

• Hoạt động của tổ chức và nhà đầu tư lớn: Ví dụ, các nhà quản lý tài sản hay văn phòng gia đình (family office) thường sử dụng phòng giao dịch OTC để phân bổ Bitcoin.
• Thợ đào cần thanh khoản: Thợ đào Bitcoin nắm giữ lượng lớn BTC thường sử dụng OTC để bán khối lượng lớn mà không gây biến động giá thị trường công khai.
• Chuyển tiền và thanh toán xuyên biên giới: Ở một số khu vực, nhà đầu tư dùng kênh OTC để di chuyển vốn quốc tế, vượt qua các rào cản pháp lý.

Thách thức và rủi ro của OTC

Dù sở hữu nhiều lợi thế, giao dịch OTC vẫn tiềm ẩn các rủi ro đáng chú ý mà nhà đầu tư cần cân nhắc:

1. Rủi ro đối tác
   Do giao dịch OTC được thương lượng và thực hiện riêng tư, nếu đối tác không hoàn thành cam kết có thể dẫn đến mất mát tài chính. Vì vậy, cần chọn đúng nền tảng hoặc môi giới OTC uy tín.
2. Thiếu minh bạch giá
   Giá thương lượng OTC có thể chênh lệch lớn so với giá thị trường, nhà đầu tư nên xem xét báo giá thật cẩn trọng.
3. Rủi ro pháp lý
   Quy định đối với OTC khác nhau ở từng quốc gia/vùng lãnh thổ, một số nơi còn tồn tại những khoảng trống pháp lý.
4. Rủi ro bảo mật và gian lận
   Trong lĩnh vực tiền mã hóa, nếu không quản trị rủi ro tốt, OTC có thể trở thành mục tiêu cho hoạt động rửa tiền hoặc lừa đảo.

Xu hướng của OTC

Khi thị trường ngày càng phát triển, vai trò của OTC tiếp tục thay đổi trong năm 2025. Yêu cầu tuân thủ pháp lý đang trở thành xu thế nổi bật: các nhà quản lý quốc tế tăng cường kiểm soát OTC, thắt chặt quy trình KYC và AML nhằm bảo vệ các giao dịch. Ranh giới giữa tài chính truyền thống và tiền mã hóa dần mờ nhạt, với ngày càng nhiều ngân hàng và tổ chức quản lý tài sản ra mắt phòng giao dịch OTC tiền mã hóa dành cho khách hàng tổ chức.

Tài chính phi tập trung (DeFi) cũng đang thử nghiệm các giao thức OTC phi tập trung. Những giao thức này ứng dụng hợp đồng thông minh nhằm nâng cao minh bạch và giảm thiểu rủi ro đối tác. Tại các quốc gia có lạm phát cao hoặc kiểm soát dòng vốn chặt chẽ, OTC vẫn là kênh chính cho dòng vốn xuyên biên giới. Trong tương lai, OTC có thể được tích hợp vào các nền tảng tuân thủ, mở đường cho một hệ sinh thái giao dịch OTC toàn cầu minh bạch, hiệu quả.

Để tìm hiểu thêm về Web3, hãy đăng ký tại: https://www.gate.com/

Tóm tắt

OTC là cơ chế giao dịch ngoài sàn, cho phép nhà đầu tư trao đổi tài sản mà không cần phụ thuộc vào thị trường công khai. Trong tài chính truyền thống, OTC đóng vai trò trung tâm đối với trái phiếu, phái sinh và một số loại cổ phiếu. Còn trong lĩnh vực tiền mã hóa, đây là kênh chính cho dòng tiền tổ chức, thợ đào và nhà đầu tư lớn. Khi quy định quản lý được tăng cường và DeFi phát triển, vai trò của OTC ngày càng được mở rộng — hướng đến các giao thức OTC phi tập trung mang lại mức minh bạch và bảo mật vượt trội. Đối với nhà đầu tư, am hiểu về OTC và lựa chọn kênh giao dịch OTC uy tín, tuân thủ là yếu tố then chốt để bảo vệ nguồn vốn trong môi trường thị trường nhiều biến động hiện nay.