Khi các tỷ phú Crypto tại Trung Quốc bắt đầu đầu tư vào vàng

Cách sân bay Changi, Singapore mười hai phút về phía Bắc là Le Freeport—một trong những kho lưu trữ tư nhân an toàn bậc nhất thế giới—nằm ngay cuối đường băng.

Với chi phí xây dựng khoảng 100 triệu đô la Singapore, nơi đây được mệnh danh là “Fort Knox của châu Á.” Không có cửa sổ, nhưng luôn duy trì nhiệt độ 21°C và độ ẩm 55% quanh năm—môi trường lý tưởng để bảo quản nghệ thuật giá trị cao.

Phía sau cửa thép kiên cố là hàng trăm triệu đô la vàng, bạc cùng tác phẩm nghệ thuật hiếm. Chủ sở hữu không phải khai báo hải quan hay nộp thuế cho các tài sản này.

Ba năm trước, Jihan Wu—một trong những tỷ phú tiền mã hóa trẻ nhất châu Á, nhà sáng lập Bitdeer—đã chi 40 triệu đô la Singapore (khoảng 210 triệu RMB) để mua lại kho này, dù được cho rằng chi phí xây dựng lên đến 100 triệu đô la Singapore.

Bloomberg xác nhận thương vụ, công bố Bitdeer do Wu lãnh đạo là bên mua. Khi ấy, một số người trong cộng đồng crypto cho rằng đây là “dự án bên lề”—tại sao không tập trung đào Bitcoin mà lại mua kho lưu trữ ngoài chuỗi?

Nhưng khi giá vàng vượt 4.000 USD mỗi ounce vào năm 2025, thương vụ này trở thành quyết định đúng đắn thay vì xao nhãng.

Việc Wu mua lại Le Freeport không chỉ vì bê-tông, thép. Ngay từ đầu, pháo đài này được xây dựng để phục vụ cá nhân và tổ chức siêu giàu: bảo mật tối đa, không gian triển lãm kín đáo, và khả năng vượt qua nhiều tầng thuế quan dễ dàng.

Động thái này cho thấy một điều cốt lõi: giới triệu phú Bitcoin Trung Quốc đã hướng đến tài sản trú ẩn lâu đời nhất—vàng.

Nơi an dưỡng của vàng

Le Freeport chính thức hoạt động tại Singapore vào tháng 05 năm 2010. Nằm sát sân bay, các hành lang nội khu gần như tiếp giáp đường băng, giúp vận chuyển tài sản giá trị từ máy bay vào kho chỉ mất vài phút.

Chính sách hỗ trợ của Singapore thể hiện ngay ở cấu trúc cổ đông: Hội đồng Di sản Quốc gia và Hội đồng Nghệ thuật Quốc gia là cổ đông sáng lập Le Freeport.

Singapore chuyển mình từ “cảng giao thương” thành “cảng tài sản.” Le Freeport góp mặt trong Sáng kiến Trung tâm Quản lý Nghệ thuật và Tài sản Toàn cầu, hưởng lợi từ chương trình Kho Hàng Miễn Thuế GST, trở thành một trong số ít kho trên thế giới miễn thuế, bonded và có thể thanh toán xuyên biên giới.

Những chính sách này nhanh chóng đưa Le Freeport vào tầm ngắm giới tinh hoa và tổ chức quốc tế. Kho chứa được tài sản vật chất lớn, chấp nhận chủ sở hữu nước ngoài, không cần thủ tục nhập cư hay thuế hải quan.

Ví dụ, lưu trữ một bức Picasso trị giá 50 triệu USD tại Le Freeport với mức thuế 10%–30% có thể tiết kiệm hàng chục triệu USD tiền thuế.

Le Freeport chưa từng cung cấp ảnh nội thất, hình ảnh duy nhất là do hàng xóm The Reserve—một kho mới thành lập—công bố.

Le Freeport từng thu hút nhiều khách thuê tổ chức lớn: JPMorgan (nhà giao dịch vàng hàng đầu), CFASS thuộc Christie’s, UBS, Deutsche Bank cùng các định chế tài chính quốc tế. Vàng miếng số lượng lớn từng được vận chuyển, lưu trữ xuyên biên giới tại đây.

Khi một số nước siết quản lý hàng xa xỉ và tài sản nước ngoài, các tổ chức này lần lượt rút lui, khiến Le Freeport chịu lỗ dài hạn.

Đến năm 2017, Le Freeport bị xếp loại “tài sản gặp khó” và rao bán. Năm năm sau, Jihan Wu xuất hiện với tư cách người mua.

Khi ấy, thị trường crypto bước vào mùa đông thực sự: stablecoin thuật toán LUNA sụp đổ, Three Arrows Capital phá sản, Celsius và BlockFi sụp đổ, phản ứng tháo gỡ đòn bẩy lên cao trào với cú sập FTX—phơi bày rủi ro đối tác.

Trong giai đoạn này, doanh nhân crypto Trung Quốc Jihan Wu, qua Bitdeer, mua lại “cục khoai nóng” này với giá khoảng 40 triệu đô la Singapore (khoảng 210 triệu RMB).

Wu đồng sáng lập Bitmain—hãng sản xuất máy đào lớn nhất thế giới, từng kiểm soát khoảng 75% hash rate Bitcoin toàn cầu, là nhân vật trọng yếu trong chu kỳ đào trước. Sau khi tách Bitdeer, ông rời Bitmain, định cư tại Singapore và tập trung phát triển lĩnh vực tính toán, hạ tầng của Bitdeer.

Wu rất ít bình luận về thương vụ này, chỉ xác nhận khi Bloomberg hỏi.

Hiện tại, website Le Freeport khẳng định rõ: đây không chỉ là kho lưu trữ mà còn là trải nghiệm riêng tư, độc quyền.

Nhà đầu tư crypto học cả đời bảo vệ private key, nhưng giá trị thực đã được lưu trữ lâu năm tại các kho Singapore—dưới dạng giấy tờ quỹ tín thác gia đình, hoặc cụm từ ghi nhớ khắc trên tấm thép.

Không chỉ tỷ phú Trung Quốc, mà người giàu mới từ Ấn Độ, Đông Nam Á cũng âm thầm gia nhập nhóm khách hàng của Wu tại Le Freeport.

Le Freeport chưa công khai danh sách khách hàng, nhưng dữ liệu đấu giá quốc tế hé lộ manh mối: nhiều tác phẩm nghệ thuật sau khi bán được “lưu kho trực tiếp,” không quay lại thị trường.

Mô hình này cũng lan rộng ở Đông Nam Á, nơi các tỷ phú niêm yết chuyển một phần thanh khoản trực tiếp vào Le Freeport: vàng, bạc, trang sức cao cấp, đồng hồ Patek Philippe giới hạn, xe cổ, tác phẩm nghệ thuật quý hiếm đi thẳng từ sàn giao dịch vào kho bí mật.

Với độc giả quan tâm trở thành thành viên kho lưu trữ, quy trình lưu vàng diễn ra như sau.

Bảo vệ vũ trang kiểm soát lối vào; khách phải xác minh lý lịch trực tuyến bằng hộ chiếu để đảm bảo không thuộc nhóm rủi ro cao. Để vào khu vực lõi cần vượt qua ít nhất năm lớp bảo mật gồm xác thực danh tính, sinh trắc học, cửa chống đạn, kiểm tra vật dụng cá nhân. Hơn 100 camera HD giám sát 24/7 không góc chết. Thử thách vật lý—“thanh bạc 30 kg, thỏi vàng 12,5 kg”—khiến kẻ xâm nhập khó di chuyển tài sản.

Bên ngoài còn tranh cãi “vàng liệu còn tăng,” người trong cuộc đã lên kế hoạch lưu trữ bao nhiêu thùng Romanée-Conti giá 150.000 USD, chọn kệ cho Picasso, Rembrandt—để vợ chụp ảnh, ghi sổ.

Người lao động bình thường có tài khoản hưu trí, giới siêu giàu châu Á lại kết thúc sau những bức tường không cửa sổ ở Singapore.

Dĩ nhiên, không gian vật lý kho chỉ là một phần. Để kiểm soát ảnh hưởng chuỗi cung ứng vàng, cần tiến lên thượng nguồn.

Dòng máu vàng Phúc Kiến

Người mua phổ thông xếp hàng săn giảm giá ở tiệm vàng, còn gia tộc lâu đời và tinh hoa blockchain cạnh tranh bằng tấn—ai thực sự kiểm soát thị trường?

Tháng 05 này, công ty fintech Antalpha nộp hồ sơ IPO lên Nasdaq, nhắc đến Bitmain—hãng đào coin do Jihan Wu đồng sáng lập.

Bản cáo bạch nêu: “Chúng tôi là đối tác tài chính chủ lực của Bitmain.” Hai bên ký biên bản ghi nhớ, tiếp tục hợp tác, giới thiệu khách hàng cho nhau.

Antalpha từng cung cấp vay chuỗi cung ứng, tài chính khách hàng cho Bitmain—hãng máy đào lớn nhất thế giới—di sản thời Jihan Wu.

Nay, Wu đã rời đi, Bitmain do Micree Zhan—tỷ phú crypto, người Phúc Kiến—lãnh đạo.

Nhiều vùng Trung Quốc quý vàng, nhưng người Phúc Kiến gắn bó đặc biệt: Chen Jinghe ở Longyan biến mỏ “vô giá trị” thành Zijin Mining—tập đoàn khai khoáng toàn cầu; Zhou Zongwen ở Fuqing lập Chow Tai Seng tại Shuibei, dùng nhượng quyền vào top 3 thương hiệu trang sức Trung Quốc; thợ kim hoàn Putian từ nghệ nhân lưu động thành thế lực chiếm gần nửa thị trường vàng bán buôn, bán lẻ cả nước.

Mỏ vàng, tiệm vàng, đại gia vàng đều xuất thân Phúc Kiến, có thể nói người Phúc Kiến mang vàng trong máu.

Micree Zhan cũng không đứng ngoài: người Phúc Kiến không thể bỏ lỡ vàng blockchain.

Hiện ông nhắm đến Tether—nhà phát hành stablecoin lớn nhất thế giới, đồng thời là một trong 30 người mua vàng lớn nhất toàn cầu—gã khổng lồ vàng on-chain mới.

Tháng 10, Tether hợp tác với Antalpha, ra mắt “Tokenized Gold Treasury,” dự kiến gọi vốn 200 triệu USD. Hệ thống dùng token XAU₮ được bảo đảm bằng vàng, xây dựng hệ sinh thái cho vay số thế chấp vàng.

Phân công kiểu Phúc Kiến: Tether phát hành token bảo đảm vàng thật, lưu trữ dự trữ tại kho Thụy Sĩ. Antalpha biến token thành sản phẩm tài chính—thiết kế cấu trúc thế chấp, sản phẩm vay, xây dựng mạng lưới kho vàng Singapore, Dubai, London—để “vàng on-chain” có thể đổi lấy vàng vật chất tức thì.

Đây là biến tấu hiện đại của chuẩn vàng: Tether như xưởng đúc, Antalpha như ngân hàng, nhưng câu chuyện chuyển sang kho Thụy Sĩ thay vì Bretton Woods.

Báo cáo công khai cho thấy Tether giữ khoảng 80 tấn vàng ở kho Thụy Sĩ—tương đương dự trữ chính thức của một số quốc gia nhỏ. Nhưng vì lý do “an ninh,” Tether không công khai địa chỉ kho.

Khác ngân hàng trung ương “khóa vàng dưới tầng hầm hàng chục năm,” XAU₮ được mã hóa, đưa lên blockchain, có thể theo dõi, chia nhỏ, giao dịch, thế chấp. Vàng từng nằm yên trong kho nay thành “thanh khoản động”—luân chuyển, thế chấp, thậm chí bán sỉ cho tổ chức.

Công ty con Antalpha, Aurelion, đầu tư 134 triệu USD mua XAU₮ trực tiếp, hướng đến trở thành “công ty kho bạc niêm yết đầu tiên có vàng on-chain làm tài sản dự trữ.” Mô hình cũ “lấp đầy kho Thụy Sĩ bằng vàng miếng” được thay bằng “liệt kê XAU₮ trên bảng cân đối công ty đại chúng.”

CEO Tether Paolo Ardoino khẳng định: “Vàng và Bitcoin là hai cực của cùng một logic—một bên là kho lưu trữ giá trị lâu đời nhất, một bên hiện đại nhất.”

Diễn biến giá vàng chứng minh luận điểm mới: đầu tư vàng toàn cầu tăng hơn 50% năm nay, vốn hóa XAU₮ cũng gấp đôi. Lần đầu, nhà đầu tư ngại rủi ro và thích rủi ro lại cùng một chiến tuyến.

Họ đặt câu hỏi lớn: Liệu cách lưu trữ tài sản lâu đời nhất thế giới có thể tái sinh trên blockchain?

Bước ngoặt khỏi truyền thống

Tháng 10 năm 2025, giá vàng vượt 4.000 USD mỗi ounce, lập đỉnh mới với mức tăng trên 50% trong năm—trở thành một trong những tài sản sinh lời cao nhất thế giới.

Bề ngoài như một “chu kỳ tăng giá vàng” nữa, nhưng bên dưới, ba thế lực đang định hình lại quyền lực thị trường vàng.

Đầu tiên là ngân hàng trung ương. Nhiều năm qua, họ “mua đáy,” dùng vàng làm nền tảng phi đô la hóa, phòng ngừa trừng phạt. Họ không quan tâm biến động ngắn hạn, chỉ cần biết khi khủng hoảng, vàng còn đổi được lương thực, vũ khí, liên minh?

Kế đến là giới siêu giàu châu Á. Vốn từ Trung Quốc, Hồng Kông, Trung Đông, Đông Nam Á âm thầm dựng “tường vàng mới” qua kho Singapore, hầm Thụy Sĩ, quỹ tín thác gia đình.

Không còn hài lòng với vài ký “vàng giấy” ở ngân hàng, họ mua cả dãy tường kho. Có người gửi tiền mặt ở ngân hàng Singapore, có người lưu vàng miếng trực tiếp tại kho—mỗi cách cho cảm giác an toàn khác biệt.

Thương vụ Wu mua Le Freeport là mắt xích quan trọng: từ đào Bitcoin đến bảo quản vàng, kiệt tác cho người khác, chuyển từ “lợi nhuận on-chain” sang “an toàn off-chain.”

Thế lực thứ ba: tinh hoa crypto mới. Micree Zhan, Antalpha, Tether chơi cuộc chơi khác—Wu mua tường kho, họ mua dòng số trong sổ cái kho—XAU₮.

Trong hệ thống này, Tether phát hành token bảo đảm bằng vàng thật, khóa tại kho Thụy Sĩ; Antalpha biến token thành tài sản, thêm vào bảng cân đối công ty, rổ tài sản thế chấp khách hàng.

Vai trò vàng đang âm thầm viết lại: với ngân hàng trung ương, là “tài sản thế chấp tối thượng”; với giới giàu châu Á, là “ví lạnh gia đình” truyền đời; với tinh hoa crypto mới, là hệ thống tài chính xây tầng tận dụng chênh lệch thanh khoản.

Với đa số, vàng là biểu đồ và trọng lượng. Với ba nhóm này, vàng là sổ cái về gia đình, chủ quyền, an ninh quốc gia.

Câu chuyện thay đổi, tài sản vẫn cổ xưa. Dù kể thế nào, dòng tiền luôn thành thật: cuối cùng, điều họ muốn là cảm giác an toàn để ngủ ngon mỗi đêm.

Thông báo:

1. Bài viết đăng lại từ [动察Beating], bản quyền thuộc tác giả gốc [Lin Wanwan]. Nếu có thắc mắc về việc đăng lại, vui lòng liên hệ Gate Learn, chúng tôi sẽ xử lý theo quy trình liên quan.
2. Miễn trừ trách nhiệm: Quan điểm, ý kiến trong bài viết này hoàn toàn thuộc về tác giả, không cấu thành khuyến nghị đầu tư.
3. Các phiên bản ngôn ngữ khác bài này do đội ngũ Gate Learn dịch. Nếu không dẫn nguồn Gate, vui lòng không sao chép, phân phối, đạo văn nội dung đã dịch.