Bitcoin
Bitcoin (BTC) là gì?
Bitcoin là loại tiền kỹ thuật số phi tập trung, ký hiệu là BTC, cho phép mọi người chuyển giá trị trực tiếp qua internet thông qua giao dịch ngang hàng mà không cần ngân hàng hoặc trung gian. Công nghệ blockchain được sử dụng để tổ chức các giao dịch thành từng khối theo thứ tự thời gian, ghi lại vĩnh viễn trên sổ cái công khai do mạng lưới toàn cầu các nút duy trì.
Tính phi tập trung nghĩa là không có tổ chức nào kiểm soát việc phát hành hoặc chuyển giao Bitcoin. Blockchain đóng vai trò là sổ cái minh bạch, nơi các khối được liên kết nối tiếp. Giao dịch ngang hàng nghĩa là người dùng tự tương tác, chuyển tiền trực tiếp, không cần bên thứ ba.
Việc phát hành Bitcoin dựa trên cơ chế đồng thuận Proof of Work (PoW), nơi thợ đào cạnh tranh sức mạnh tính toán để xác thực giao dịch, nhận phần thưởng là đồng mới và phí giao dịch. Tổng cung tối đa bị giới hạn ở mức 21 triệu BTC.
Giá hiện tại, Vốn hóa thị trường và Lượng lưu hành của Bitcoin (BTC)
Tính đến ngày 26 tháng 12 năm 2025:
- Giá: khoảng 88.693,20 USD
- Lượng lưu hành: khoảng 19.967.271 BTC
- Tổng cung: khoảng 19.967.271 BTC
- Tổng cung tối đa: cố định ở 21.000.000 BTC
- Vốn hóa thị trường lưu hành: khoảng 1.770.961.160.257,20 USD
- Vốn hóa thị trường pha loãng hoàn toàn: khoảng 1.770.961.160.257,20 USD
- Thị phần thống trị: khoảng 55,17%
- Khối lượng giao dịch 24 giờ: khoảng 893.086.357,82 USD
- Biến động ngắn hạn: 1 giờ -0,05%, 24 giờ +1,39%, 7 ngày +0,79%, 30 ngày +1,56%
Các số liệu này dựa trên thông tin cập nhật đến ngày 26 tháng 12 năm 2025. Giá và dữ liệu thị trường Bitcoin biến động mạnh và có thể thay đổi nhanh chóng—luôn kiểm tra sổ lệnh trực tiếp để cập nhật báo giá và thanh khoản mới nhất trước khi giao dịch.
Ai sáng lập Bitcoin (BTC) và khi nào?
Bitcoin do một cá nhân hoặc nhóm ẩn danh lấy bút danh Satoshi Nakamoto khởi xướng năm 2008. Nội dung được trình bày trong sách trắng "Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System" công bố ngày 31 tháng 10 năm 2008. Mạng Bitcoin ra mắt với Khối Genesis vào ngày 03 tháng 01 năm 2009.
Satoshi Nakamoto từng tích cực phát triển và trao đổi trong giai đoạn đầu nhưng đã dần rút khỏi công chúng. Từ đó, Bitcoin được duy trì bởi cộng đồng mã nguồn mở toàn cầu. Các nâng cấp giao thức được đề xuất và thực hiện hợp tác giữa các nhà phát triển, vận hành nút và thợ đào.
Bitcoin (BTC) vận hành như thế nào?
Bitcoin hoạt động dựa trên cơ chế đồng thuận Proof of Work (PoW). Thợ đào cạnh tranh giải bài toán mật mã bằng sức mạnh tính toán; người đầu tiên giải được sẽ có quyền thêm một khối giao dịch hợp lệ vào chuỗi và nhận phần thưởng khối cùng phí giao dịch. Đồng thuận đảm bảo mọi thành viên mạng nhất trí về trạng thái sổ cái.
Mô hình giao dịch sử dụng UTXO (Unspent Transaction Output), mỗi lượng Bitcoin được biểu diễn bằng một hoặc nhiều UTXO. Khi chi tiêu BTC, UTXO trước đó được dùng làm đầu vào tạo UTXO mới. Thiết kế này hỗ trợ xác thực song song và tăng cường bảo mật.
Địa chỉ Bitcoin được sinh ra từ khóa công khai đã băm, còn khóa riêng là thông tin duy nhất kiểm soát tài sản. Ai sở hữu khóa riêng đều có thể ký giao dịch; các nút xác minh chữ ký và truyền giao dịch hợp lệ trên mạng tới khi thợ đào ghi vào khối.
Mỗi khối được tạo khoảng 10 phút, độ khó khai thác điều chỉnh động để duy trì tốc độ này. Sự kiện halving diễn ra khoảng bốn năm/lần, giảm phần thưởng khối một nửa, củng cố tính khan hiếm và giảm tốc độ lạm phát.
Những ứng dụng chính của Bitcoin (BTC) là gì?
Bitcoin chủ yếu được dùng làm tài sản lưu trữ giá trị và nắm giữ dài hạn nhờ nguồn cung cố định và tỷ lệ lạm phát giảm dần qua các lần halving. Đối với thanh toán xuyên biên giới, người dùng có thể chuyển tiền toàn cầu mà không phụ thuộc hệ thống thanh toán truyền thống.
Với thanh toán, giao dịch trên mạng chính cần xác nhận mạng và chịu phí thợ đào, phù hợp với giao dịch lớn hoặc không cần xử lý tức thì. Các giải pháp Layer 2 như Lightning Network phục vụ thanh toán nhỏ, nhanh và phí thấp hơn, nhưng cần thêm công cụ và quản lý kênh.
Cá nhân và tổ chức cũng có thể phân bổ Bitcoin trong danh mục đầu tư đa dạng, cân đối khẩu vị rủi ro và yêu cầu tuân thủ pháp lý.
Những rủi ro chính và lưu ý pháp lý đối với Bitcoin (BTC) là gì?
- Biến động giá: Giá Bitcoin có thể dao động mạnh bởi các yếu tố kinh tế vĩ mô, thanh khoản và tâm lý thị trường.
- Tuân thủ pháp lý: Luật và thuế với tài sản crypto khác nhau tùy quốc gia. Người dùng phải tuân thủ KYC, báo cáo và quy định phòng chống rửa tiền tại địa phương.
- Bảo mật khóa riêng: Mất hoặc lộ khóa riêng sẽ mất tài sản vĩnh viễn. Luôn sao lưu cụm từ khôi phục ngoại tuyến, cảnh giác với lừa đảo, ví giả hoặc hỗ trợ giả mạo.
- Rủi ro sàn giao dịch: Sàn giao dịch có thể gặp sự cố vận hành hoặc tắc nghẽn rút tiền. Hãy kích hoạt bảo mật, phân tán tài sản trên nhiều nền tảng và cân nhắc tự lưu ký.
- Rủi ro kỹ thuật: Dù Bitcoin có sức mạnh băm lớn và hiệu ứng mạng mạnh, người dùng cần chú ý nâng cấp giao thức, nguy cơ soft/hard fork, tương thích nút và khả năng tập trung khai thác (dù xác suất thấp).
Điều gì tạo nên giá trị lâu dài cho Bitcoin (BTC)?
- Khan hiếm và quy tắc minh bạch: Giới hạn 21 triệu BTC cùng các sự kiện halving giúp nguồn cung minh bạch, dễ dự đoán. Mã nguồn mở và sự tham gia rộng rãi của các nút đảm bảo thực thi các quy tắc này.
- Hiệu ứng mạng và bảo mật: Mạng lưới nút và thợ đào toàn cầu tăng khả năng chống can thiệp—càng về sau càng khó thay đổi lịch sử khối.
- Nhận diện thương hiệu, thanh khoản: Là tài sản crypto lâu đời, Bitcoin có lượng sở hữu rộng và thị trường sâu, thuận tiện cho giao dịch vào/ra.
- Vị thế vĩ mô: Trong danh mục đa dạng, tính phi tập trung và khả năng tiếp cận toàn cầu của Bitcoin mang lại đặc điểm rủi ro/lợi nhuận khác biệt so với tài sản truyền thống.
Cách mua và lưu trữ an toàn Bitcoin (BTC) trên Gate
Bước 1: Đăng ký & bảo mật tài khoản
Đăng ký trên Gate bằng email hoặc số điện thoại. Kích hoạt xác thực hai lớp (2FA) và mã chống lừa đảo. Hoàn thành xác minh KYC để tăng hạn mức và tuân thủ quy định.
Bước 2: Nạp hoặc mua crypto bằng tiền pháp định
Nạp tài sản kỹ thuật số hoặc dùng kênh tiền pháp định mua stablecoin như USDT để giao dịch. Lưu ý mạng nạp và yêu cầu xác nhận.
Bước 3: Đặt lệnh giao dịch Spot
Vào mục "Spot", tìm BTC, chọn cặp giao dịch và loại lệnh. Lệnh thị trường khớp giá hiện tại; lệnh giới hạn cho phép đặt giá, khối lượng tùy ý. Kiểm tra báo giá, độ sâu sổ lệnh và phí trước khi đặt lệnh.
Bước 4: Rút về ví cá nhân
Để tự lưu ký, vào "Rút", chọn mạng Bitcoin chính, dán địa chỉ Bitcoin, thử rút nhỏ trước, xác nhận xong mới chuyển số lớn. Kích hoạt danh sách trắng địa chỉ và bảo vệ rút tiền.
Bước 5: Lưu trữ & sao lưu an toàn
Ví nóng phù hợp số dư nhỏ hàng ngày; ví lạnh (ví phần cứng) bảo mật cao cho tài sản trung/dài hạn. Sao lưu cụm từ khôi phục ngoại tuyến—không lưu ảnh, đám mây hoặc email—và thường xuyên cập nhật firmware ví.
Bitcoin (BTC) khác gì Ethereum?
- Mục đích & vị thế: Bitcoin tập trung lưu trữ giá trị, tiền tệ phi tập trung; Ethereum phát triển cho hợp đồng thông minh và hệ sinh thái ứng dụng phi tập trung.
- Cơ chế đồng thuận: Bitcoin dùng Proof of Work (PoW); Ethereum đã chuyển sang Proof of Stake, bảo mật mạng bằng staking.
- Nguồn cung & phát hành: Bitcoin bị giới hạn 21 triệu và có halving; Ethereum không giới hạn nguồn cung—phát hành thay đổi theo tham số mạng và cơ chế đốt coin.
- Khả năng lập trình: Ngôn ngữ script Bitcoin bị giới hạn; EVM của Ethereum hỗ trợ hợp đồng thông minh đa dạng.
- So sánh trung lập: Hai dự án phục vụ mục tiêu khác nhau, thường được nắm giữ song song—Bitcoin nhấn mạnh ổn định, bảo mật; Ethereum tập trung đổi mới ứng dụng, linh hoạt.
Tóm tắt về Bitcoin (BTC)
Bitcoin là hệ thống tiền tệ phi tập trung, duy trì bởi mã nguồn mở và mạng lưới nút toàn cầu—quy tắc minh bạch, giới hạn cung cố định, đồng thuận PoW và lịch halving đảm bảo lộ trình phát hành bền vững. Dữ liệu thị trường cho thấy Bitcoin vẫn chiếm ưu thế về thị phần và thanh khoản; tuy nhiên, biến động giá và thay đổi pháp lý vẫn tiềm ẩn rủi ro. Nếu cân nhắc đầu tư, hãy tuân thủ hướng dẫn từng bước trên Gate—ưu tiên tự lưu ký, sao lưu bảo mật, đánh giá khẩu vị rủi ro, tuân thủ quy định địa phương, phân bổ theo từng giai đoạn và định hướng dài hạn.
Câu hỏi thường gặp
Tổng cung của Bitcoin có cố định không?
Có. Tổng cung của Bitcoin bị giới hạn vĩnh viễn 21 triệu coin—quy tắc lập trình cứng trong phần mềm, không thể thay đổi. Hơn 92% nguồn cung này đã được khai thác (khoảng 21 triệu), phần còn lại dự kiến hoàn thành khoảng năm 2140. Cơ chế khan hiếm này giúp Bitcoin chống lạm phát.
Tại sao giá Bitcoin biến động mạnh?
Giá Bitcoin biến động do cung-cầu thị trường, thay đổi chính sách vĩ mô, hành động nhà đầu tư tổ chức và tâm lý chung. Là tài sản mới nổi, Bitcoin thiếu thanh khoản sâu, mô hình định giá còn non trẻ; giao dịch đòn bẩy làm biến động mạnh hơn. Người mới nên tránh chạy theo sóng hoặc bán hoảng loạn—sử dụng nền tảng uy tín như Gate và quản lý rủi ro hợp lý.
Bitcoin có thực sự phi tập trung không? Vì sao điều này quan trọng?
Bitcoin phi tập trung nhờ kiến trúc mạng phân tán và cơ chế đồng thuận—không tổ chức nào kiểm soát hệ thống. Nghĩa là không ngân hàng hay chính phủ nào có thể đóng băng BTC hoặc thay đổi quy tắc đơn phương—bảo vệ tài sản và tự do giao dịch. Phi tập trung là yếu tố khác biệt cốt lõi của Bitcoin so với tiền truyền thống.
Bitcoin bị mất đi đâu?
Bitcoin bị mất—do quên khóa riêng hoặc chuyển nhầm địa chỉ—sẽ vĩnh viễn không thể sử dụng lại. Các coin này vẫn hiển thị trên blockchain nhưng không ai tiêu được; thực tế bị loại khỏi lưu thông. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của mật khẩu mạnh và sao lưu cụm từ khôi phục an toàn trên Gate.
Tại sao Bitcoin được gọi là “vàng kỹ thuật số”?
Bitcoin được gọi là “vàng kỹ thuật số” vì có đặc điểm tương tự vàng vật chất: nguồn cung hữu hạn, chi phí khai thác cao, dễ lưu trữ/chuyển giao và không phụ thuộc chính phủ. Khi kinh tế bất ổn hoặc lo ngại lạm phát, nhà đầu tư tìm đến Bitcoin để phòng ngừa—dù biến động của Bitcoin cao hơn vàng, rủi ro cũng lớn hơn.
Thuật ngữ quan trọng về Bitcoin (BTC)
- Proof of Work (PoW): Cơ chế đồng thuận bảo mật mạng lưới, yêu cầu thợ đào giải bài toán tính toán phức tạp.
- Khai thác (Mining): Quá trình thợ đào dùng tính toán mật mã xác thực giao dịch, tạo khối mới và nhận phần thưởng BTC.
- Khối (Block): Đơn vị dữ liệu chứa bản ghi giao dịch; các khối liên kết tạo thành blockchain.
- Giá trị băm (Hash Value): Dấu vân tay mật mã của giao dịch hoặc khối, đảm bảo toàn vẹn dữ liệu, chống sửa đổi trái phép.
- Halving: Sự kiện khoảng 4 năm/lần, phần thưởng thợ đào giảm một nửa—kiểm soát tốc độ tăng nguồn cung BTC.
- Ví (Wallet): Công cụ lưu trữ, quản lý BTC; gồm khóa công khai để nhận tiền và khóa riêng để gửi giao dịch.
Tài liệu tham khảo & Đọc thêm về Bitcoin (BTC)
-
Trang chính thức / Sách trắng:
-
Phát triển / Tài liệu kỹ thuật:
-
Truyền thông uy tín / Nghiên cứu:
Bài viết liên quan
Vấn đề tướng Byzantine là gì
Quantitative Easing (QE) và Quantitative Tightening (QT) là gì?
