Nghịch lý về Xếp hạng ESG: Tại sao cổ phiếu thuốc lá vượt xa Tesla

Ngành công nghiệp xe điện đang đối mặt với một thử thách bất ngờ trong thế giới đầu tư bền vững. Các so sánh điểm ESG gần đây đã gây ra tranh luận lớn sau khi tiết lộ rằng các nhà sản xuất thuốc lá lớn và các nhà sản xuất nhiên liệu hóa thạch nhận được điểm xếp hạng môi trường, xã hội và quản trị cao hơn Tesla—công ty dẫn đầu cuộc cách mạng xe điện.

Các con số đằng sau tranh cãi

Điểm ESG của Tesla là 37 trên 100, xếp dưới các đối thủ trong bảng xếp hạng ESG. Trong khi đó, Philip Morris, một tập đoàn thuốc lá chịu trách nhiệm về các sản phẩm liên quan đến hàng triệu ca tử vong toàn cầu hàng năm, đã nhận được 84. Khoảng cách này còn lớn hơn: các công ty dầu lớn như Shell và Exxon cũng đạt điểm ESG cao hơn hãng xe nổi tiếng với việc thúc đẩy chuyển đổi sang các phương tiện sạch.

Sự mâu thuẫn này đã thu hút sự chỉ trích từ các nhân vật trong ngành như Elon Musk, người đã nhiều lần đặt câu hỏi về tính hợp lệ của hệ thống xếp hạng ESG. Sự không nhất quán này làm nổi bật một vấn đề cơ bản trong cách các điểm số này được tính toán và áp dụng trên các ngành công nghiệp khác nhau.

Tại sao ảnh hưởng của đầu tư ESG lại quan trọng

Những tác động của các điểm số này vượt xa các công ty riêng lẻ. Với dòng vốn lớn đổ vào các cổ phiếu có điểm ESG cao bởi các nhà quản lý tài sản lớn như BlackRock, ảnh hưởng của hệ thống này đối với động thái thị trường đã trở nên không thể bỏ qua. Điểm ESG cao ngày càng liên quan đến sở thích của nhà đầu tư, tạo ra các động lực để các tập đoàn tối ưu hóa điểm số của mình—bất kể tác động thực sự về môi trường hoặc xã hội của họ.

Chơi trò chơi hệ thống: Greenwashing và thao túng

Các nhà phê bình cho rằng các công ty đã học cách “làm xanh” hoạt động của mình, áp dụng các thực hành hời hợt nhằm cải thiện điểm ESG thay vì thực hiện các thay đổi thực sự. Hành vi này đã dẫn đến các cáo buộc rằng các tập đoàn đang chiến lược thao túng hệ thống xếp hạng để nâng cao điểm số một cách nhân tạo.

Sự hoài nghi về đầu tư ESG ngày càng tăng khi các nhà quan sát chỉ ra rằng một nhà sản xuất thuốc lá—một ngành có chi phí con người cao nhất toàn cầu—nhận điểm tốt hơn so với một công ty đang chuyển đổi hoạt động vận tải hướng tới tính bền vững.

Phản biện: Các người ủng hộ ESG giải thích về khoảng cách

Những người ủng hộ điểm ESG cho rằng hệ thống này phức tạp hơn những so sánh bề nổi mà nhiều người nghĩ. Họ lập luận rằng trong khi Tesla hoạt động mạnh về các chỉ số môi trường, công ty còn yếu trong các lĩnh vực xã hội và quản trị, điều này giải thích cho điểm số tổng thể thấp hơn của họ. Cách tiếp cận đa chiều này, họ cho rằng, cung cấp một bức tranh toàn diện hơn về trách nhiệm của doanh nghiệp so với chỉ tập trung vào các yếu tố môi trường.

Câu hỏi lớn hơn

Khi các cuộc tranh luận về phương pháp tính điểm ESG ngày càng gay gắt, câu hỏi cốt lõi vẫn còn đó: Liệu hệ thống hiện tại có thực sự đo lường đúng những gì quan trọng cho việc tạo ra giá trị lâu dài và lợi ích xã hội không? Hay nó đã trở thành một công cụ khác để các tập đoàn điều hướng kỳ vọng của nhà đầu tư mà không mang lại sự thay đổi ý nghĩa nào? Câu trả lời có thể quyết định hướng đi tương lai của đầu tư bền vững.