Chiến lược bán khống cổ phiếu toàn diện: Năm điểm cốt lõi cần biết trước khi đặt lệnh bán

Một, Hiểu bản chất của việc bán khống cổ phiếu

Chủ lý cốt lõi của việc bán khống (放空,融券,賣空) rất đơn giản: thu lợi nhuận từ việc giá cổ phiếu giảm.

Nhà đầu tư thông thường quen nghĩ rằng chỉ khi cổ phiếu tăng giá mới kiếm được tiền, nhưng thực tế trong thị trường có một cách kiếm lợi khác — bán khống khi giá cổ phiếu giảm. Hoạt động này xuất hiện khắp nơi trong thị trường tài chính, bất kể là cổ phiếu, tỷ giá, hay hàng hóa lớn, miễn là có xu hướng giảm, nhà đầu tư có thể sử dụng hợp đồng chênh lệch, vay mượn chứng khoán, hợp đồng tương lai để thực hiện bán khống.

Nguyên lý cơ bản của bán khống là: bán cổ phiếu trước, chờ giá giảm rồi mua lại, chênh lệch giá chính là lợi nhuận. Điều này hoàn toàn trái ngược với thao tác “mua trước bán sau” truyền thống. Vì nhà đầu tư ban đầu không sở hữu cổ phiếu đó, nên cần mượn cổ phiếu từ môi giới, gọi là “融券”.

Ví dụ: Một nhà đầu tư bán khống vàng khi giá vàng ở mức 2000 USD, chốt lời khi giá vàng giảm xuống 1873 USD, chênh lệch 127 USD chính là lợi nhuận. Nếu khối lượng vị thế lớn, lợi nhuận sẽ nhân lên gấp nhiều lần.

Điều cần chú ý là, bán khống dù có thể mang lại lợi nhuận đáng kể trong thời gian ngắn, nhưng phần lớn mục đích của các nhà bán khống không chỉ để kiếm lời đơn thuần mà còn để phòng ngừa rủi ro. Điều này cho thấy việc bán khống đòi hỏi phải chọn thời điểm chính xác, không phù hợp với tất cả nhà đầu tư.

Hai, Điều kiện và mở tài khoản bán khống cổ phiếu

Vay mượn chứng khoán để bán khống: cần mở tài khoản giao dịch tín dụng

Ở Đài Loan, để thực hiện bán khống cổ phiếu bằng vay mượn chứng khoán, cần đáp ứng các điều kiện sau:

• Công dân Đài Loan từ 20 tuổi trở lên
• Có tư cách cư trú thuế tại Trung Hoa Dân Quốc
• Mở tài khoản ít nhất 3 tháng
• Giao dịch ít nhất 10 lần trong vòng 1 năm gần nhất

Thông qua mở tài khoản giao dịch tín dụng, nhà đầu tư có thể vay chứng khoán từ môi giới để bán. Tuy nhiên, phương thức này có nhược điểm rõ ràng: Rủi ro vô hạn, lợi nhuận có hạn. Nguyên nhân là giá cổ phiếu thấp nhất là 0, nhưng không có giới hạn tăng, nếu dự đoán sai, thua lỗ sẽ vô hạn. Hơn nữa, không phải cổ phiếu nào cũng có thể vay mượn dễ dàng, gây khó khăn trong thực tế.

Hợp đồng tương lai và hợp đồng chênh lệch: lựa chọn linh hoạt hơn

So với vay mượn chứng khoán, tài khoản hợp đồng tương lai vốn đã có đòn bẩy sẵn, có thể thực hiện cả mua và bán. Nhưng nhược điểm là có thời hạn hết hạn, bán khống dài hạn cần chuyển vị thế, chi phí cao hơn. Ngoài ra, không phải cổ phiếu nào cũng có hợp đồng tương lai tương ứng, tính thanh khoản cũng cần xem xét.

Hợp đồng chênh lệch (CFD) cung cấp cách bán khống đơn giản hơn. Điều kiện mở tài khoản đơn giản, chỉ cần trên 18 tuổi, xác minh danh tính là được. Tiêu chuẩn nạp tiền thấp, tối thiểu chỉ 50 USD, hỗ trợ nạp qua thẻ tín dụng hoặc thẻ ngân hàng nội địa. Quy trình mở tài khoản nhanh chóng, còn cung cấp tài khoản mô phỏng miễn phí để luyện tập.

Hợp đồng chênh lệch sử dụng hình thức ký quỹ, khi bán khống chỉ cần chọn “bán ra”, nhập mức đòn bẩy, điểm dừng lỗ, chốt lời, khối lượng giao dịch, các điều kiện khác, tiền ký quỹ rõ ràng. Phương thức này phù hợp cho nhà đầu tư muốn bán khống cổ phiếu.

Ba, Cách chọn nền tảng giao dịch an toàn

Khi thực hiện bán khống cổ phiếu, chọn nền tảng giao dịch hợp pháp là điều cực kỳ quan trọng.

Trước tiên, chú ý đến giấy phép quản lý của nền tảng. Nền tảng hợp pháp phải được cơ quan quản lý tài chính của quốc gia đăng ký giám sát. Trên thị trường có nhiều nền tảng trái phép mạo danh khuyến mãi, ưu đãi, khi huy động đủ vốn sẽ rút lui, khiến nhà đầu tư mất sạch vốn. Do đó, cần xác nhận nền tảng có giấy phép chính thức và được quản lý hợp pháp.

Tiếp theo, xem xét chi phí giao dịch và tính năng. Khi so sánh các nền tảng, cần chú ý các yếu tố sau:

• Phí giao dịch và spread
• Đa dạng các sản phẩm giao dịch
• Thời gian giao dịch và phạm vi thị trường
• Công cụ giao dịch và chỉ số kỹ thuật
• Có cung cấp cơ chế bảo vệ rủi ro (như bảo vệ số dư âm)

Tổng thể, nên chọn các nhà môi giới lớn, được công nhận trong ngành, chi phí thấp, hợp pháp. Các nền tảng này thường cung cấp nhiều loại sản phẩm như cổ phiếu Mỹ, ngoại hối, hàng hóa, tiền điện tử, hỗ trợ app di động và web, quy trình mở tài khoản đơn giản, thực thi nhanh chóng.

Bốn, Cách chọn cổ phiếu phù hợp để bán khống

Tìm kiếm môi trường thị trường có yếu tố tiêu cực

Việc bán khống cần có dự đoán rõ ràng về xu hướng giảm. Trước khi vào lệnh, nhà đầu tư nên phân tích xem có yếu tố tiêu cực nào trong vĩ mô hay không. Ví dụ, Fed sắp cắt giảm lãi suất có thể làm đồng USD yếu đi; ngân hàng trung ương một quốc gia kết thúc chính sách nới lỏng có thể gây điều chỉnh thị trường chứng khoán. Đây đều là nền tảng phù hợp để bán khống.

Ngược lại, thị trường chứng khoán Mỹ là nơi lý tưởng để bán khống. Thanh khoản cao, phái sinh đa dạng, cơ chế thị trường hoàn chỉnh, tạo điều kiện thuận lợi cho chiến lược bán khống.

Yếu tố cốt lõi để chọn cổ phiếu bán khống

Để đánh giá một cổ phiếu có đáng bán khống hay không, cần xem xét xem giá cổ phiếu hiện tại có bị lệch nặng so với giá trị nội tại hay không:

Yếu tố cơ bản:

• Doanh thu liên tục giảm hoặc âm
• Lợi nhuận giảm mạnh hoặc chuyển thành lỗ
• Thay đổi người kiểm soát công ty
• Ngành nghề chung suy thoái

Yếu tố tâm lý thị trường:

• Giá cổ phiếu tăng mạnh trong ngắn hạn do tâm lý hoặc thao túng phi lý
• Theo dõi dòng vốn lớn, phát hiện tín hiệu mua quá mức liên tục

Yếu tố kỹ thuật:

• Cổ phiếu chạm vùng kháng cự rõ ràng
• Đạt đỉnh rồi giảm trở lại
• Chỉ số kỹ thuật ngắn hạn xuất hiện quá mua

Nguyên tắc chọn cổ phiếu để bán khống

Khi chọn cổ phiếu để bán khống, cần tuân thủ nguyên tắc “Giá trị/Hiệu quả cao”: tìm các cổ phiếu yếu trong vùng đỉnh hoặc vùng kháng cự, khả năng giảm ngắn hạn cao, rủi ro hạn chế, lợi nhuận lớn.

Ngược lại, việc bán khống ở vùng đáy là cực kỳ không khôn ngoan. Lợi nhuận từ vùng đáy bị hạn chế, nhà đầu tư phải đối mặt với rủi ro lớn khi giá bật lên hoặc đảo chiều sau đó. Đây chính là câu nói trong bán khống: “Lợi nhuận có hạn, rủi ro vô hạn.”

Vì vậy, chỉ nên bán khống khi phát hiện cổ phiếu có giá trị thực sự để bán. Các biến động nhỏ không đáng kể, sau khi trừ chi phí và phí giao dịch, có thể không có lợi nhuận.

Năm, Các điểm thực chiến trong bán khống cổ phiếu

Vào vị trí ở vùng cao tương đối

“Vùng cao” ở đây không phải là cổ phiếu tăng liên tục để bán khống, mà là mức giá đã cao so với dự đoán tương lai, tức là giá hiện tại đã vượt quá mức hợp lý.

Lấy ví dụ cổ phiếu thép Mỹ, do tốc độ tăng trưởng kinh tế Mỹ chững lại, nhu cầu thép giảm liên tục, lợi nhuận doanh nghiệp teo tóp, tạo nền tảng để bán khống dựa trên cơ sở phân tích cơ bản. Cổ phiếu này từ đỉnh 47.64 USD tháng 2 năm 2018, sau đó giảm liên tục, đến tháng 3 năm 2021 còn 4.54 USD, giảm hơn 90%. Trong xu hướng giảm rõ ràng như vậy, nhà đầu tư chỉ cần vào vị trí cao, khả năng sinh lời rất lớn.

Chủ yếu theo chiến lược ngắn hạn

Giao dịch bán khống cổ phiếu thường theo chiến lược ngắn hạn, đặc biệt là day trading, khi mở vị thế trong vài giờ hoặc phút, không giữ qua đêm. Cách này giúp nhanh chóng thu lợi, đồng thời tránh rủi ro phản ứng mạnh của thị trường.

Phải đặt điểm dừng lỗ

Bán khống là hình thức giao dịch rủi ro cao, khi mở vị thế bán phải đặt điểm dừng lỗ để đảm bảo mỗi giao dịch nằm trong phạm vi kiểm soát. Dừng lỗ có thể là mức giá cố định hoặc theo dõi, điều chỉnh theo biến động thị trường.

Quản lý vốn cẩn trọng

Vì cơ hội bán khống hiếm hoi, ít khi có nhiều cơ hội, không phù hợp phân bổ vốn đều đặn hoặc vào nhiều lệnh nhỏ. Khi phát hiện cơ hội bán khống có tỷ lệ thắng cao, cần phân bổ hợp lý phần trăm vốn để đảm bảo có thể chịu đựng các biến động ngược chiều gây tổn thất.

Kết luận

Giao dịch bán khống cổ phiếu là con dao hai lưỡi, vừa có thể mang lại lợi nhuận lớn trong môi trường phù hợp, vừa tiềm ẩn rủi ro thua lỗ khổng lồ. Dù sử dụng công cụ vay mượn chứng khoán, hợp đồng tương lai hay CFD, nhà đầu tư đều cần xây dựng logic giao dịch rõ ràng và cơ chế quản lý rủi ro chặt chẽ.

Trong điều kiện chưa chắc chắn, không nên mù quáng bán khống. Bảo vệ vốn và tăng trưởng ổn định mới là con đường dài hạn để kiếm lợi. Giao dịch bán khống không đơn thuần là mua thấp bán cao theo chiều ngược lại, mà đòi hỏi phân tích sâu, chọn thời điểm chính xác và kiểm soát rủi ro nghiêm ngặt của một hoạt động giao dịch chuyên nghiệp.