Vàng nên bắt đầu như thế nào? Xem xét 5 con đường để đánh giá rào cản và chi phí đầu tư vàng

Gần đây, các rủi ro địa chính trị gia tăng, vấn đề lạm phát liên tục leo thang, khiến nhiều người chuyển hướng sang các tài sản truyền thống như vàng để tránh rủi ro. Vấn đề là, các phương thức đầu tư vàng rất đa dạng — có người giữ vàng vật chất, có người mua bán vàng giấy trong tài khoản, lại có người dựa vào hợp đồng đòn bẩy để kiếm lợi ngắn hạn. Vậy làm thế nào để mua vàng một cách hiệu quả nhất? Bài viết tổng hợp 5 kênh đầu tư vàng phổ biến, so sánh rủi ro, chi phí và lợi nhuận của chúng, giúp bạn tìm ra phương thức phù hợp nhất với mình.

Vàng có còn đáng mua hiện nay không? Hãy xem dữ liệu nói lên điều đó

Giá vàng quốc tế trong những năm gần đây đã trải qua một quỹ đạo tăng đột biến:

• Trong giai đoạn 2022-2023, giá vàng dao động mạnh giữa 2000 USD và 1700 USD, chủ yếu chịu ảnh hưởng từ xung đột địa chính trị và việc Mỹ tăng lãi suất.
• Sau năm 2024, nhờ kỳ vọng giảm lãi suất của Mỹ gia tăng, cùng với các ngân hàng trung ương mua vàng kỷ lục, giá vàng liên tục phá các đỉnh lịch sử. Trong năm 2024, các ngân hàng trung ương toàn cầu đã mua ròng 1045 tấn vàng, liên tiếp 3 năm vượt ngưỡng nghìn tấn, đẩy giá vàng vượt mốc 2700 USD.
• Đến năm 2025, giá vàng quốc tế đã vượt 3700 USD, Goldman Sachs còn dự báo đến giữa năm 2026, giá vàng sẽ đạt 4000 USD/ounce.

Tuy nhiên, các yếu tố ảnh hưởng đến giá vàng rất phức tạp và biến động, dự đoán ngắn hạn rất khó chính xác.

Nếu bạn thiên về giữ vàng dài hạn để chờ tăng giá trị, chiến lược chính là tìm thời điểm mua phù hợp, đừng chờ giá tăng rồi mới mua vào. Trong trường hợp này, có thể cân nhắc mua vàng vật chất, sổ tiết kiệm vàng hoặc ETF vàng, tập trung vào kiên nhẫn chờ đợi.

Nếu bạn muốn kiếm lợi nhuận cao hơn và có khả năng chấp nhận rủi ro thị trường, giao dịch ngắn hạn và theo sóng là lựa chọn. Điều này đòi hỏi bạn phải học phân tích kỹ thuật, kiếm lợi từ chênh lệch giá mua bán. Các công cụ như hợp đồng tương lai vàng và hợp đồng chênh lệch vàng đều theo dõi giá vàng giao ngay quốc tế, sau khi nắm vững phân tích, có thể dự đoán tăng hoặc giảm, mức độ tiếp cận cũng khá dễ dàng — ví dụ như một số nền tảng chỉ cần 50 USD là có thể mở một lệnh giao dịch.

So sánh nhanh 5 phương thức đầu tư vàng chính

Muốn biết mua vàng ở đâu là hợp lý nhất? Tùy vào mục tiêu đầu tư của bạn.

Nếu mục tiêu là giữ giá trị chống lạm phát, vàng vật chất đáng để thử, nhưng cần chuẩn bị phí bảo quản. Nếu muốn kiếm lợi từ biến động, các công cụ giấy tờ như sổ tiết kiệm vàng, ETF, hợp đồng tương lai, hợp đồng chênh lệch sẽ linh hoạt hơn. Lưu ý rằng, lợi nhuận dài hạn của vàng thường không quá nổi bật, phần lớn lợi nhuận thực sự đến từ giao dịch ngắn hạn, và điều này phù hợp với hợp đồng tương lai vàng và hợp đồng chênh lệch.

1. Vàng vật chất: nhìn thấy rõ, sờ thấy rõ, nhưng tính thanh khoản là hạn chế

Vàng vật chất gồm vàng thỏi, vàng miếng, đồng xu kỷ niệm… Thường mua tại ngân hàng hoặc cửa hàng vàng, nhưng khuyên nên mua vàng thỏi trực tiếp, cẩn thận với trang sức vàng và đồng xu kỷ niệm — cả hai đều có phí gia công, khi bán ra còn phải trừ phí hoa hồng và hao mòn, chênh lệch giá không hấp dẫn.

Vấn đề cốt lõi của vàng vật chất là nó không sinh lời. Sau khi mua về, bạn còn phải chịu chi phí bảo quản trong két an toàn, tính thanh khoản kém, có hiện tượng “mua dễ bán khó”. Tuy nhiên, nếu bạn coi trọng giữ giá trị lâu dài và cảm giác sưu tầm, vàng vật chất vẫn có giá trị riêng.

Về thuế, nếu giao dịch vàng vật chất vượt quá 50.000 TWD, bạn phải khai báo thu nhập cá nhân từ thương mại một lần, tính theo tỷ lệ lợi nhuận 6% cộng vào thu nhập chung của năm sau.

Phù hợp nhóm nào: Nhà đầu tư thích sưu tầm, phòng hộ rủi ro

Ưu điểm: Rủi ro thấp | Giao dịch trực tiếp | Cảm giác an tâm khi sở hữu

Nhược điểm: Giá cao | Cần bảo quản cẩn thận | Chi phí phát sinh nhiều

Vàng thỏi mua ở đâu hợp lý?

Các ngân hàng tại Đài Loan đều có dịch vụ vàng, nhưng nếu mua vàng thỏi, các ngân hàng thương mại lớn là lựa chọn đáng tin cậy hơn, vì vàng thỏi thường không qua gia công quá nhiều, phí thấp hơn. Các ngân hàng này thường cung cấp vàng thỏi từ các nhà luyện kim quốc tế uy tín, chất lượng đảm bảo. Các loại từ 100g trở lên, còn có các lựa chọn 250g, 500g, 1g.

Nếu muốn vàng nhỏ hơn, các cửa hàng vàng hoặc tiệm cầm đồ là phương án thay thế. Dù mua ở đâu, độ tinh khiết là yếu tố quan trọng nhất, vì khi bán ra sẽ dựa vào trọng lượng chính xác. Tránh mua vàng giả (giá trị thương lượng lớn), đừng bị mê hoặc bởi thương hiệu hoặc ngoại hình bắt mắt. Đồng thời, bạn cần cân nhắc vấn đề bảo quản vàng thỏi, liên quan đến an toàn và chi phí thực tế.

2. Sổ tiết kiệm vàng: lựa chọn giữa vật chất và giấy tờ

Sổ tiết kiệm vàng còn gọi là “vàng giấy”, ý tưởng chính là bạn mua vàng, ngân hàng mở sổ để quản lý, giúp tránh các phiền phức khi giữ vàng vật chất. Giao dịch hoàn toàn qua tài khoản ngân hàng, nhiều tổ chức tài chính lớn cung cấp dịch vụ này. Nếu cần, sổ tiết kiệm vàng cũng có thể đổi lấy vàng vật chất.

Thông thường, ngân hàng cung cấp 3 hình thức mua: tính theo TWD, tính theo ngoại tệ, hoặc mới nhất là sổ tiết kiệm vàng song tiền (cùng lúc hưởng lợi từ biến động tỷ giá và giá vàng). Các phương thức này có phí khác nhau.

Mua bằng TWD sẽ phải đối mặt với rủi ro tỷ giá (vì giá vàng quốc tế tính bằng USD), mua bằng ngoại tệ thì ban đầu phải đổi tiền. Tổng thể, chi phí hai phương thức này tương đương, thuộc loại trung bình. Tuy nhiên, mỗi lần mua bán đều phát sinh phí, giao dịch nhiều sẽ tích tụ chi phí, không khuyến khích giao dịch quá nhiều. Do đó, không nên quá thường xuyên thao tác với sổ tiết kiệm vàng.

Về thuế, lợi nhuận từ sổ tiết kiệm vàng được xem là thu nhập từ chuyển nhượng tài sản, khai báo vào thu nhập chung của năm sau. Nếu lỗ, có thể trừ vào thu nhập từ chuyển nhượng tài sản, chưa dùng hết trong 3 năm có thể tiếp tục trừ.

Phù hợp nhóm nào: Người muốn đầu tư chi phí thấp, ít giao dịch

Ưu điểm: Rủi ro tương đối kiểm soát | Giao dịch nhỏ lẻ | Có thể đổi lấy vàng vật chất

Nhược điểm: Chỉ giao dịch trong khung giờ nhất định | Chỉ mua vào, không bán ra (mua bán nhiều hơn) | Phí đổi ngoại tệ cần chú ý

Ngân hàng nào có sản phẩm sổ tiết kiệm vàng tốt?

Nhiều ngân hàng tại Đài Loan có dịch vụ này, các ngân hàng thương mại lớn và trung bình đều có sản phẩm phù hợp, giao diện thân thiện, dịch vụ khách hàng nhanh chóng, bạn có thể chọn theo thói quen cá nhân.

3. ETF vàng: đầu tư nhỏ, thanh khoản tốt

ETF vàng chính là “quỹ chỉ số vàng”, vì là quỹ nên sẽ có phí quản lý. Nhà đầu tư có thể chọn ETF vàng nội địa Đài Loan hoặc ETF vàng quốc tế, mỗi loại có đặc điểm riêng.

Chi phí giao dịch của ETF vàng nội địa gồm phí quản lý (khoảng 1.15%/năm), phí giao dịch (0.15%), thuế giao dịch (0.1%). ETF vàng Mỹ có chi phí là phí quản lý (0.4%-0.25%/năm), phí giao dịch (0%-0.1%), phí đổi ngoại tệ (khoảng 0.32%).

Ưu điểm của ETF vàng là mức đầu tư thấp, thanh khoản tốt, dễ mua bán. Tuy nhiên, chỉ có thể mua vào, không thể bán khống. Điều này phù hợp với người mới, nhà đầu tư dài hạn, là bước đầu tiếp cận thị trường vàng của nhiều người.

Phù hợp nhóm nào: Người mới, nhà đầu tư dài hạn

Ưu điểm: Giao dịch linh hoạt | Vốn vào dễ tiếp cận | Thanh khoản cao

Nhược điểm: Phí quản lý quỹ | Thời gian giao dịch hạn chế

ETF vàng mua ở đâu rẻ hơn?

Ngoài mua qua các sàn môi giới trong nước, nếu bạn đã có tài khoản sàn quốc tế, ETF vàng Mỹ phí thấp hơn, theo dõi sát hơn biến động giá vàng. Tuy nhiên, cần mở tài khoản Mỹ và đổi ngoại tệ.

4. Hợp đồng tương lai vàng: Giao dịch 24/7, rủi ro và lợi nhuận song hành

Hợp đồng tương lai vàng là hợp đồng dựa trên giá vàng quốc tế, lợi nhuận của bạn phụ thuộc vào chênh lệch giá vào thời điểm vào và thoát lệnh. Sau khi hợp đồng đáo hạn, cần thực hiện giao nhận hoặc gia hạn.

Hợp đồng này hỗ trợ giao dịch hai chiều, thời gian dài, chi phí giữ vị thế thấp. Chỉ cần ký quỹ một tỷ lệ nhất định, có thể dùng đòn bẩy để tăng vốn, phù hợp với nhà đầu tư ngắn hạn chuyên nghiệp. Giá hợp đồng tương lai vàng liên tục 24 giờ theo liên kết quốc tế, khó bị thao túng đơn phương.

Nhược điểm rõ ràng là tất cả hợp đồng tương lai đều có ngày đáo hạn, nên có chi phí giao nhận và gia hạn. Nếu giữ vị thế đến kỳ đáo hạn, sẽ bị buộc phải đóng vị thế. Do dùng đòn bẩy, lợi nhuận có thể phóng đại, nhưng cũng dễ gây thua lỗ lớn, đòi hỏi quản lý vốn chặt chẽ.

Về thuế, hợp đồng tương lai vàng thuộc loại hàng hóa phái sinh, thuế lợi nhuận đã tạm dừng, chỉ phải nộp thuế giao dịch (rất thấp, khoảng 25 phần triệu).

Giao dịch hợp đồng tương lai vàng ở đâu an toàn?

Giao dịch hợp đồng tương lai tại Đài Loan qua sở giao dịch phái sinh trong nước, thời gian giao dịch ngắn. Các nhà môi giới quốc tế cung cấp hợp đồng tương lai vàng gần như 24/7, thanh khoản và khối lượng lớn hơn. Nhiều nhà môi giới quốc tế có giao diện tiếng Trung và dịch vụ khách hàng, thao tác không phức tạp.

Phù hợp nhóm nào: Nhà đầu tư ngắn hạn, theo sóng, có vốn lớn

Ưu điểm: Giao dịch 24/7 | Linh hoạt hai chiều | Đòn bẩy tối đa hóa hiệu quả vốn

Nhược điểm: Rủi ro đòn bẩy cao | Chi phí đáo hạn, gia hạn | Cần quản lý rủi ro chặt chẽ

5. Hợp đồng chênh lệch vàng (CFD): Công cụ đòn bẩy chi phí thấp nhất

Nếu bạn đã quen với các sản phẩm phái sinh, hợp đồng chênh lệch (CFD) chính là cách nhanh nhất để vào thị trường vàng.

CFD theo dõi giá vàng giao ngay, hỗ trợ giao dịch hai chiều, không giao nhận vật chất, không có ngày đáo hạn, linh hoạt hơn hợp đồng tương lai. Lợi nhuận đến từ chênh lệch giá mua bán hợp đồng. Điểm đặc biệt là yêu cầu vốn vào rất thấp, đòn bẩy linh hoạt, chi phí chủ yếu là spread và phí qua đêm.

Giao dịch CFD vàng dễ hơn các sản phẩm phái sinh khác — không cần chọn sản phẩm, chỉ cần dự đoán xu hướng giá vàng, dễ làm quen hơn.

Về thuế, các khoản thu nhập từ giao dịch quốc tế này khi vượt quá 1 triệu TWD trong năm, phải khai báo vào thu nhập cá nhân, tính theo mức thuế tối thiểu.

Giao dịch CFD vàng an toàn ở đâu?

CFD là thị trường toàn cầu, các nền tảng quốc tế quy mô lớn hơn. Thị trường này khá phức tạp, khi chọn nền tảng, phải xác nhận nhà môi giới có giấy phép của các tổ chức tài chính quốc tế uy tín, tránh sập bẫy các sàn lừa đảo. Nên chọn các nhà môi giới được quản lý bởi các cơ quan uy tín.

Tại sao đầu tư vàng luôn có thị trường?

◆ Vàng vốn dĩ là hàng hóa giữ giá trị, khả năng chống lạm phát đã được chứng minh qua lịch sử

◆ Thị trường vàng toàn cầu hóa, thanh khoản dồi dào, không lo thiếu người mua

◆ Trong thời kỳ bất ổn, vàng là “đáy an toàn” được các tổ chức lớn phân bổ

◆ Khi USD mất giá hoặc lạm phát tăng, vàng thường trở thành biện pháp cuối cùng bảo vệ tài sản

Nghe có vẻ quen thuộc, nhưng tại sao các nhà đầu tư tổ chức vẫn luôn dành phần trong danh mục của họ cho vàng? Bởi vì vàng mang lại cảm giác an toàn và sự chắc chắn. Dù biến động lớn, không cho lợi nhuận cố định như gửi tiết kiệm, cũng không mang lại khả năng vô hạn như cổ phiếu, nhưng trong bối cảnh bất ổn thị trường, rủi ro tài chính tăng cao, vàng giúp nhà đầu tư cảm thấy yên tâm hơn. Hầu hết các tổ chức đều khuyên nên phân bổ ít nhất 10% danh mục vào vàng.

Mỗi khi kinh tế suy thoái, thị trường rung lắc hoặc rủi ro địa chính trị tăng cao, nhu cầu đầu tư vàng lại bùng nổ. Theo các xu hướng lịch sử, khi có các rủi ro hệ thống, khủng hoảng chính trị, chiến tranh, giá vàng dễ biến động mạnh. Ví dụ, sau khi chiến tranh Nga-Ukraine bùng nổ năm 2022, giá vàng từng tăng vọt lên 2069 USD. Gần đây, trong năm 2024-2025, khi các ngân hàng trung ương mua vàng kỷ lục, kỳ vọng giảm lãi suất tăng cao, giá vàng quốc tế lại vượt đỉnh 3700 USD.

Vì quy mô thị trường vàng quốc tế lớn, có lịch sử lâu dài, phản ứng của thị trường với các sự kiện lớn rất nhanh, tạo ra đặc tính tăng đột biến hoặc giảm đột ngột. Chính vì vậy, nhiều nhà đầu tư vừa dùng vàng để kiếm lợi ngắn hạn, vừa xem như tài sản phòng hộ trong danh mục.