Ảnh hưởng của làn sóng tăng lãi suất: Thực trạng khó khăn của Đài Loan

Cơn tăng đột biến của chu kỳ tăng lãi suất này đến mức nào?

Kể từ năm 2022, Mỹ đã bắt đầu một chu kỳ tăng lãi suất được xem là quyết liệt. Từ tháng 3, Cục Dự trữ Liên bang đã tăng 20 lần lãi suất chỉ trong vòng 20 tháng, từ mức gần 0 lên khoảng 5.00%～5.25%. Tốc độ này nhanh đến mức nào? Ba chu kỳ tăng lãi suất đầu tiên hoàn toàn không thể so sánh được.

Điều còn đáng kinh ngạc hơn là bốn đợt tăng liên tiếp trong năm ngoái — tháng 6, 7, 9, 11 — mỗi lần đều tăng 75 điểm cơ bản, lập kỷ lục lịch sử. Động lực đằng sau tất cả là gì? Chỉ có một: kiểm soát lạm phát. Tháng 6 năm 2022, chỉ số giá tiêu dùng của Mỹ đã chạm mức cao nhất trong 40 năm, khiến Fed buộc phải hành động.

Dù lạm phát đã bắt đầu giảm, nhưng vẫn còn xa mục tiêu 2%. Thêm vào đó, bóng ma của khủng hoảng ngân hàng năm ngoái khiến thị trường dự đoán rằng chu kỳ tăng lãi suất của Mỹ sẽ không dừng lại. Theo dự báo của CME FedWatch, năm 2024, Fed còn có thể điều chỉnh thêm — từ mức 5.50% đầu năm dần giảm xuống khoảng 4.00% vào cuối năm.

Làm thế nào để tăng lãi suất định hình lại giá trị tài sản toàn cầu?

Đồng USD trở thành người chiến thắng lớn nhất

Sau khi tăng lãi suất, lãi suất tiết kiệm USD tăng lên, lợi nhuận từ gửi tiền bằng USD cũng tăng theo, khiến dòng vốn toàn cầu tranh nhau đổi sang USD. Năm 2022, chỉ số USD tăng 8.5%. Đằng sau hiện tượng này là sự tăng giá toàn diện của USD so với các đồng tiền khác.

Thị trường chứng khoán chịu áp lực đã thành định hướng

Logic gây áp lực lên thị trường chứng khoán khi tăng lãi suất rất rõ ràng: một mặt, định giá doanh nghiệp nghịch với lãi suất, lãi suất càng cao thì định giá càng thấp. Mặt khác, chi phí vay vốn tăng trực tiếp ăn mòn lợi nhuận doanh nghiệp. Kết quả là năm 2022, thị trường chứng khoán toàn cầu rối loạn — S&P 500 giảm 17%, Nasdaq giảm 30%.

Bước vào năm 2023, thị trường bắt đầu phục hồi, nhưng không phải do tăng lãi suất thúc đẩy, mà vì chu kỳ tăng lãi suất sắp kết thúc, thị trường đang đồn đoán về việc hạ lãi suất.

Xu hướng trái chiều của vàng

Giá vàng diễn biến ngược lại với kỳ vọng tăng lãi suất. Khi kỳ vọng tăng lãi suất mạnh, giá vàng giảm, nhưng khi kỳ vọng chuyển sang hạ lãi suất, vàng lại bật tăng. Năm 2022, vàng thực sự giảm trong hơn nửa năm, nhưng sau tháng 11, giá vàng bắt đầu tăng trở lại, chính xác là do thị trường bắt đầu kỳ vọng Fed sẽ nới lỏng chính sách.

Chu kỳ tiêu cực của thị trường trái phiếu

Tăng lãi suất đẩy lãi suất lên cao, giá trái phiếu theo đó giảm. Các ngân hàng nắm giữ nhiều trái phiếu, tăng lãi suất khiến họ lỗ, cộng thêm rút tiền gửi của khách hàng, ngân hàng buộc phải bán trái phiếu để lấy tiền mặt, cuối cùng dẫn đến khủng hoảng ngân hàng Mỹ năm ngoái.

Con đường cụ thể khiến Đài Loan bị cuốn vào cơn bão

Sự mất giá của tỷ giá là cú sốc đầu tiên

USD tăng giá đồng nghĩa với TWD mất giá. Đây không phải là hiện tượng tài chính trừu tượng, mà ảnh hưởng trực tiếp đến sức mua của bạn. Tăng lãi suất của Mỹ → USD tăng giá → TWD mất giá tương đối.

Áp lực lạm phát càng thêm trầm trọng

Đài Loan phụ thuộc lớn vào nhập khẩu, trong đó Mỹ là nhà cung cấp nông sản quan trọng nhất, chiếm tỷ lệ tới 22.8%. Hàng nhập khẩu tính bằng USD, USD tăng giá trực tiếp đẩy chi phí nhập khẩu lên cao. Năm 2022, CPI thực phẩm của Đài Loan tăng 6%, trứng thậm chí tăng vọt 26%, nguyên nhân chính là chi phí thức ăn chăn nuôi nhập khẩu tăng.

Ngân hàng trung ương Đài Loan cũng đã tăng lãi suất — tổng cộng 75 điểm cơ bản qua 5 lần — nhưng không thể chống lại đợt tăng lãi suất lớn của Fed, kết quả là TWD liên tục mất giá.

Chuỗi tiêu cực của dòng vốn ra nước ngoài

Hãy tưởng tượng bạn là nhà đầu tư nước ngoài, đổi 10 vạn USD lấy 270 triệu TWD để mua cổ phiếu Đài Loan, một năm sau lãi 30 triệu TWD. Ban đầu rất vui, nhưng TWD mất giá 11%, 300 triệu TWD chỉ còn đổi được 9.7 vạn USD — lỗ rồi. Lựa chọn duy nhất là bán cổ phiếu để đổi lấy USD nhằm tránh rủi ro. Khi đa số mọi người đều làm như vậy, thị trường chứng khoán tự nhiên sẽ dao động giảm.

Năm 2022, dòng vốn ra khỏi Đài Loan đạt 41.6 tỷ USD, đứng đầu châu Á. Cùng năm, chỉ số FTSE Taiwan giảm 21%, xếp hạng thứ 6 toàn cầu về mức giảm.

Thị trường chứng khoán Đài Loan chịu áp lực, cổ phiếu tài chính có cơ hội

Logic gây áp lực giảm giá cổ phiếu khi tăng lãi suất gồm hai điểm: dòng vốn ra nước ngoài thúc đẩy giảm giá cổ phiếu, lãi suất trong nước tăng làm giảm định giá cổ phiếu.

Nhưng luôn có ngoại lệ. Cổ phiếu tài chính được hưởng lợi từ việc mở rộng chênh lệch lãi suất tiền gửi và cho vay. Ví dụ Ngân hàng Đài Loan, năm 2022, thu nhập lãi 333 tỷ TWD, tăng 38% so với cùng kỳ, giá cổ phiếu cũng tăng 20%. Nếu bạn tin vào chu kỳ tăng lãi suất, cổ phiếu tài chính thực sự là một hướng đi.

Ba chiến lược ứng phó của nhà đầu tư

Bước 1: Mua USD trực tiếp để tăng giá

Trong môi trường tăng lãi suất, USD tăng giá là xu hướng chắc chắn nhất. Thông qua giao dịch ngoại hối, hợp đồng tương lai hoặc các công cụ phái sinh khác để kiếm lợi từ việc USD tăng giá.

Bước 2: Điều chỉnh phân bổ cổ phiếu

Giảm tỷ trọng các cổ phiếu công nghệ có định giá cao, tăng tỷ lệ cổ phiếu trả cổ tức cao (đặc biệt là cổ phiếu tài chính). Phải làm phòng ngừa rủi ro từ sớm.

Bước 3: Sử dụng chỉ số để đối phó

Chỉ số FTSE Taiwan và Nasdaq 100 có mối quan hệ rất chặt chẽ. Bán khống Nasdaq 100 để bù đắp thiệt hại từ giảm của thị trường Đài Loan. Đây là phương pháp phòng ngừa phổ biến của nhà đầu tư.

Những điều cần ghi nhớ

Tác động của việc tăng lãi suất của Mỹ đối với Đài Loan là đa chiều — TWD mất giá, chi phí nhập khẩu tăng, dòng vốn ra nước ngoài, thị trường chứng khoán chịu áp lực. Nhưng chu kỳ tăng lãi suất sẽ không kéo dài mãi mãi, kinh nghiệm lịch sử cho thấy, cuối chu kỳ tăng lãi suất thường sẽ có sự đảo chiều. Điều chỉnh chiến lược kịp thời, nắm bắt nhịp điệu, chính là điều nhà đầu tư cần làm.