Tháng 11 “Moonvember” có thể thay thế tháng 10 "Uptober" không?

Nhà phân tích crypto Lark Davis gọi tháng 11 là “tháng mạnh nhất của Bitcoin”, với mức tăng trung bình khoảng 42%. Tuy nhiên, biểu đồ heat map cho thấy con số trung vị thấp hơn nhiều — và phần lớn mức tăng trung bình này đến từ một năm bất thường sớm trong lịch sử.

Hai cụm từ “Uptober” và “Moonvember” xuất phát từ tiếng lóng trong giới crypto, lan truyền trên các nền tảng như X, Reddit và Telegram qua nhiều chu kỳ thị trường.

“Uptober” được dùng một cách hài hước để mô tả hiện tượng tháng 10 thường tăng trở lại sau giai đoạn đi ngang cuối mùa hè, đặc biệt được chú ý trong những năm mà tháng 10 thực sự bứt phá mạnh.

“Moonvember” là phần tiếp theo, được các trader và KOL sử dụng để cổ vũ cho một đợt tăng tiếp nối vào cuối năm.

Những cụm từ này vừa mang tính meme, vừa là cách truyền thông lan truyền — chúng tái xuất mỗi mùa thu, dù thực tế giá có đi đúng hướng hay không.

Dữ liệu từ heat map của CoinGlass

Biểu đồ lợi nhuận hàng tháng của Bitcoin trên CoinGlass cho thấy mức tăng trung bình của tháng 11 ở khoảng 40%, tính theo trung bình cộng từ năm 2013 đến 2025. Tuy nhiên, con số này bị kéo lên đáng kể bởi mức tăng đột biến 449% trong tháng 11/2013. Nếu loại bỏ tác động của những năm bất thường, trung vị lợi nhuận tháng 11 chỉ vào khoảng 9%, phản ánh chính xác hơn kết quả “thông thường” của tháng này.

Tính mùa vụ của tháng 11 có độ phân tán lớn. Một số năm chứng kiến mức giảm (như 2021 và 2022), trong khi các năm khác lại tăng mạnh (như 2024). Sự khác biệt này cho thấy nhận định “tháng 11 thường mạnh” chỉ nên được xem là quan sát lịch sử, không phải dự báo. Nó mô tả hành vi giá qua các chu kỳ, chứ không nói trước điều gì về tương lai.

Cách hiểu đúng về tính mùa vụ

Khi trích dẫn dữ liệu mùa vụ, cần xem cả trung bình (mean), trung vị (median) và biên độ biến động lịch sử. Việc sử dụng con số “trung bình 42%” để ước tính mức giá tiềm năng chỉ nên xem là minh hoạ, không phải mục tiêu.

Trong thực tế, các trader thường chờ tín hiệu xác nhận trên biểu đồ — như việc phá vỡ vùng giá quan trọng, thay đổi độ rộng thị trường hoặc khối lượng giao dịch — trước khi hành động dựa trên yếu tố mùa vụ.

Sau khi tháng 10 kết thúc trong sắc đỏ hiếm hoi, nhiều người trên X đã hồi sinh cụm từ “Moonvember”, viện dẫn dữ liệu từ heat map cho thấy tháng 11 “trung bình” thường tăng mạnh. Tuy nhiên, không ít nhà phân tích nhấn mạnh sự thận trọng: mức trung bình nghe có vẻ ấn tượng, nhưng trung vị mới phản ánh thực tế, và giá cần tự chứng minh bằng hành động thị trường.

Cách nhìn này giúp cuộc thảo luận giữ đúng trọng tâm — mang tính tham khảo và cung cấp bối cảnh, chứ không phải công cụ định thời điểm giao dịch.

Thạch Sanh