Giá xUSD của Stream đã tách khỏi mức 0,2 USD! Hiểu cách các giao thức này tự mở máy in tiền như thế nào

Stream Finance vừa công bố khoản lỗ khổng lồ 93 triệu USD, xUSD đã mất liên kết và giảm xuống còn 0,2 USD, chuỗi rủi ro nhanh chóng lan rộng sang nhiều nền tảng DeFi! Nguyên lý của tất cả những điều này là gì? (Tiền đề: stablecoin xUSD mất peg xuống còn 0,54 USD, Balancer bị hack kéo theo sụp đổ) (Bổ sung bối cảnh: USDe mất peg xuống mức thấp nhất là 0,65 USD vào sáng sớm! Chuỗi thanh lý liên tiếp đã phơi bày sự mong manh của stablecoin tổng hợp) Vào ngày 4 tháng 11, Stream Finance thông báo rằng, do quản lý quỹ bên ngoài gây ra, khoảng 93 triệu USD tài sản của người dùng đã bị mất, và tất cả các rút tiền và gửi tiền đã bị tạm dừng. Liên quan chặt chẽ đến giao thức này, stablecoin staking Stream USD (xUSD) đã mất peg nghiêm trọng, đến thời điểm viết bài, giá trị chỉ còn khoảng 0,2 USD, giảm hơn 80%. Rủi ro liên đới có thể lên tới 300 triệu USD? Nhóm nghiên cứu Yields and More (YAM) đã thực hiện báo cáo điều tra chuyên sâu về vấn đề này, chỉ ra rằng các khoản nợ trực tiếp liên quan đến Stream Finance và rủi ro stablecoin tổng hợp vượt quá 284 triệu USD, liên quan đến các nền tảng như Euler, Silo, Morpho, Gearbox, đều nắm giữ các tài sản tổng hợp của Stream (xUSD, xBTC, xETH). Báo cáo nhấn mạnh rằng các quỹ DeFi và Curators của TelosC chịu rủi ro khoảng 123 triệu USD, Elixir cung cấp khoảng 68 triệu USD vay, chiếm 65% hỗ trợ stablecoin của họ. YAM cũng cảnh báo danh sách này có thể chưa đầy đủ, quy mô thực tế của các quỹ bị ảnh hưởng vẫn cần xác nhận hoặc chờ các nền tảng DeFi tự thừa nhận. Chủ nợ lớn nhất, Elixir, cho biết họ có quyền mua lại toàn bộ vị trí vay của Stream với giá 1 USD, và bắt đầu giải phóng khoản vay; tuy nhiên, Stream cho biết việc thanh toán phải chờ luật sư làm rõ đối tượng và số tiền bồi thường. Khi xUSD mất peg và danh sách rủi ro mở rộng, ai sẽ gánh chịu thiệt hại cuối cùng và thứ tự thanh lý sẽ trở thành tâm điểm thị trường ngắn hạn. Có thể mọi người còn muốn biết hơn nữa, làm thế nào mà Stream có thể “tự in tiền” như vậy? Dưới đây là bài viết giải thích đặc biệt của nhà phát triển DeFi @Schlagonia: Tóm tắt (TLDR): Stream (xUSD) và Elixir (deUSD)—có thể còn nhiều dự án khác—đang đan xen tạo ra các token lẫn nhau để ảo hóa TVL (giá trị khóa tổng cộng), tạo ra một cấu trúc Ponzi mà chúng ta đã lâu không thấy. (Lưu ý: Để dễ đọc và phù hợp giới hạn ký tự của nền tảng X, tất cả các hash giao dịch và địa chỉ sẽ được cung cấp trong các tweet tiếp theo để ai muốn theo dõi có thể tự làm.) Khởi đầu từ mạng chính Ethereum. Tối qua, có một khoản USDC mới vào ví xUSD của Stream (địa chỉ 0x15). Bước 1: Chuyển khoản USDC này sang địa chỉ khác do Stream kiểm soát là 0x33, với khoảng 4,4 triệu USD. Tiếp theo, 0x33 dùng Cow Swap để mua USDT, kết quả chuyển đến địa chỉ 0x25. Sau đó, 0x25 dùng hợp đồng đúc token trên chuỗi (0x69) để đúc ra deUSD tương đương. 0x25 chuyển deUSD trở lại cho 0x33, rồi 0x33 chuyển về ví chính 0x15. Stream tiếp tục chuyển các deUSD này qua các chuỗi như AVAX, World Chain hoặc các Layer 2 có thị trường cho sdeUSD, sau đó dùng deUSD làm tài sản thế chấp vay các stablecoin khác như USDT hoặc AUSD, đổi lấy USDC, rồi chuyển ngược về chuỗi chính. Quá trình này lặp lại 1-2 lần, mỗi lần số tiền và các khoản vay khác nhau. Kết quả cuối cùng là: Stream liên tục đúc deUSD, dùng nó làm tài sản thế chấp vay stablecoin, rồi đúc thêm deUSD. Họ đã thực hiện 3 vòng hôm qua, tổng cộng đúc khoảng 10 triệu deUSD. Dù rất liều lĩnh, nhưng chưa hẳn là “lừa đảo”. Bước thứ hai: Một vòng đòn bẩy (leverage loop) thông thường sẽ chỉ là bổ sung tài sản thế chấp cuối cùng. Nhưng Stream có một “khả năng đặc biệt”: ví của họ sẽ nhận tất cả USDC dùng để đúc stablecoin xUSD của chính họ—và họ tận dụng điều này rất tốt. Vì vậy, dựa vào USDC cuối cùng vay được, họ tiếp tục đúc xUSD theo vòng lặp. Hôm qua, với 1,9 triệu USD USDC, họ đã đúc ra khoảng 14,5 triệu xUSD (như hình dưới). Điều này có nghĩa là: xUSD không có dự trữ thực 1:1, và chính giao thức là chủ sở hữu lớn nhất của token này. Hiện họ kiểm soát hơn 60% lượng xUSD lưu hành, và nếu tất cả đều là đúc vòng lặp như vậy, mỗi token xUSD thực tế chỉ có giá trị tối đa khoảng 0,4 USD dựa trên dự trữ. Vậy mục đích của việc này là gì? Thật là hấp dẫn. Ngoài việc “sở hữu”, xUSD chủ yếu dùng để đòn bẩy trong các nền tảng như Euler, Morpho. Nhưng vấn đề là: ai sẽ cho vay hàng trăm nghìn stablecoin cho một token được đúc từ không khí như vậy? Câu trả lời là—Elixir. Họ “tình cờ” có trong tay 10 triệu USD USDT mới nhận được. Bước 1: Chuyển 10 triệu USDT này vào ví multi-sig của Elixir là 0x73 (theo bảng điều khiển minh bạch của họ). Tiếp đó, 0x73 dùng Cow Swap để đổi USDT lấy USDC, gửi đến địa chỉ 0x1b. 0x1b chuyển USDC qua mạng Plume, rồi gửi đến ví an toàn 0xaF8. Ví này sau đó gửi USDC vào thị trường Morpho, nơi mà tài sản thế chấp chính là—đúng rồi, xUSD. Thị trường này trong giao diện công khai của Morpho là ẩn, và Elixir là người gửi tiền duy nhất. Hiện tại có hơn 70 triệu USD USDC gửi vào, trong đó khoảng 65 triệu USD đã cho vay. Không lâu nữa, Stream sẽ dùng xUSD mới đúc để vay USDC này, rồi chuyển về chuỗi chính, và câu chuyện lại bắt đầu từ đầu. Thú vị là, khi tôi viết bài này, họ dường như đã bắt đầu một vòng mới, từ việc đúc deUSD mới. Dù chưa thể phân tích toàn diện, có thể suy đoán rằng các thị trường dùng để thế chấp deUSD của Stream cũng đang cung cấp vốn theo cách tương tự—có thể là các đối tác stablecoin khác cũng đang làm theo. Tỷ lệ thế chấp thực tế của toàn hệ thống hiện khó xác định, nhưng có thể mỗi USD chỉ có chưa tới 0,1 USD dự trữ thực. Tuy nhiên, khi ai cũng có thể tăng TVL 10-15% trong một đêm, thì ai còn quan tâm…