IMF cảnh báo stablecoin gắn với đô la Mỹ có nguy cơ làm xói mòn chủ quyền tiền tệ

IMF cho biết các stablecoin đô la quy mô lớn có thể thúc đẩy quá trình thay thế tiền tệ, làm suy yếu kiểm soát tiền tệ ở các nền kinh tế mong manh và đòi hỏi phải có quy định nghiêm ngặt, phối hợp toàn cầu và dự trữ đầy đủ.
Tóm tắt

• IMF lưu ý stablecoin đã vượt $300 tỷ USD, chủ yếu neo theo đô la, và có thể vượt mặt ngân hàng nội địa, hạ tầng thanh toán truyền thống thông qua smartphone và ví không lưu ký.
• Việc sử dụng stablecoin đô la rộng rãi có thể làm chuyển dịch tiết kiệm và thanh toán ra nước ngoài, làm giảm khả năng kiểm soát của ngân hàng trung ương đối với thanh khoản, tín dụng và lãi suất, đặc biệt tại các quốc gia lạm phát cao.
• Báo cáo ủng hộ nguyên tắc “cùng hoạt động, cùng rủi ro, cùng quy định”, kêu gọi luật đồng bộ, quy tắc dự trữ và quy đổi nghiêm ngặt, phối hợp nhằm tránh rủi ro kiểu bóng tối như shadow-banking.

Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đã công bố một báo cáo cảnh báo rằng các stablecoin ngoại tệ quy mô lớn có thể thúc đẩy quá trình thay thế tiền tệ và làm xói mòn kiểm soát tiền tệ ở các nền kinh tế yếu, theo tài liệu có tiêu đề “Hiểu về Stablecoin”.

Tổng vốn hóa toàn cầu của stablecoin hiện đã vượt $300 tỷ USD, với khoảng 97% token đang lưu hành neo theo đồng đô la Mỹ, báo cáo cho biết. Ảnh hưởng tập trung vào các nhà phát hành như Tether và Circle, theo IMF.

IMF thúc đẩy quản lý stablecoin

Quỹ cảnh báo rằng stablecoin ngoại tệ có thể bỏ qua các ngân hàng và hạ tầng thanh toán trong nước, xâm nhập nhanh vào nền kinh tế thông qua internet và smartphone. Việc sử dụng token ngoại tệ có thể dẫn đến thay thế tiền tệ và tiềm ẩn nguy cơ làm suy yếu chủ quyền tiền tệ, nhất là khi có ví không lưu ký, báo cáo nêu rõ. Nguy cơ này đặc biệt nghiêm trọng ở các nước có lạm phát cao, thể chế yếu hoặc niềm tin vào đồng tiền nội địa thấp, theo IMF.

Nếu phần lớn thanh toán và tiết kiệm trong nước chuyển sang stablecoin neo theo đô la, ngân hàng trung ương sẽ mất kiểm soát đối với thanh khoản, tạo tín dụng và truyền dẫn lãi suất, báo cáo cảnh báo. Các đồng tiền số ngân hàng trung ương ra mắt muộn có thể gặp khó khăn trong việc thay thế stablecoin tư nhân một khi chúng đã đạt hiệu ứng mạng trong thanh toán bán lẻ, chuyển tiền xuyên biên giới và thanh toán thương nhân, IMF cho biết.

Về quy định, IMF đồng thuận với G20 và Ủy ban Ổn định Tài chính khi ủng hộ nguyên tắc “cùng hoạt động, cùng rủi ro, cùng quy định”. Báo cáo kêu gọi đồng bộ hóa định nghĩa pháp lý về stablecoin, tiêu chuẩn dự trữ và quy đổi nghiêm ngặt, công bố chi tiết thành phần dự trữ và lưu ký, cũng như giám sát liên biên giới nhằm ngăn nhà phát hành lợi dụng chênh lệch pháp lý giữa các khu vực.

IMF xác định các cấu trúc rủi ro cao như stablecoin thuật toán hoặc đảm bảo một phần, cảnh báo việc rút hàng loạt có thể truyền biến động vào cả thị trường crypto lẫn hệ thống ngân hàng nội địa. Tác giả so sánh các thiết kế này với stablecoin bảo chứng hoàn toàn bằng tiền pháp định, dự trữ trái phiếu chính phủ ngắn hạn và tiền mặt ở các tổ chức được quản lý, song cũng nhấn mạnh nguy cơ hệ thống khi tiếp xúc tập trung vào một ngoại tệ đối với các quốc gia nhỏ.

Báo cáo cũng chỉ ra khung pháp lý phân mảnh giữa các khu vực, nêu các chế độ như quy định Thị trường tài sản số của Liên minh Châu Âu ((MiCA)), khung quản lý stablecoin của Nhật Bản, và các quy định cấp bang tại Mỹ tạo điều kiện cho sự trục lợi pháp lý. IMF kêu gọi cơ quan chức năng phối hợp về cấp phép, quy tắc dự trữ, chống rửa tiền và tài trợ khủng bố, cũng như quyền quy đổi để tránh lặp lại sự bùng nổ shadow banking trước khủng hoảng tài chính 2008.

Nếu không có quy định toàn cầu nhất quán, stablecoin có thể vượt qua các biện pháp bảo vệ quốc gia, gây bất ổn cho các nền kinh tế dễ tổn thương và truyền dẫn cú sốc tài chính xuyên biên giới với tốc độ cao, báo cáo nêu rõ.

Bản báo cáo được công bố sau nhiều cuộc tham vấn cấp quốc gia mà nhân viên IMF đã bày tỏ lo ngại về việc sử dụng stablecoin đô la không kiểm soát tại Mỹ Latinh, châu Phi Hạ Sahara và một số khu vực Đông Âu, theo IMF.

Báo cáo đặt stablecoin đô la như một vấn đề chủ quyền tiền tệ chứ không chỉ là sản phẩm thanh toán ngách, đưa stablecoin đô la lớn vào cùng bàn chính sách với kiểm soát vốn, can thiệp ngoại hối và tiền số ngân hàng trung ương, IMF cho biết.